Mevcut eğitim paradigmasına alternatif olarak yetkinlik yaklaşımı
0 1
Anahtar Kelimeler:
yeterlilik, yetkinlik yaklaşımı, eğitim, sistem, kendini geliştirme, paradigma.Özet
Modern sosyo-ekonomik dönüşümler, mezunun çok işlevli yetkinliklere sahip ve hayatta özgür hümanist yönelimli seçimler yapabilen bir birey olarak görüldüğü yeni bir eğitim paradigmasının geliştirilmesini gerektirir. Mesleki ve sosyal alanlardaki çeşitli görevleri bağımsız olarak çözmeyi mümkün kılan bu özelliklerdir. Bu bakımdan eğitimde reform yapılması ve yeni metodolojik yaklaşımların tanıtılması gerekmektedir. Bu yaklaşımlardan biri, soyut teorik bilgiye alternatif olarak ortaya çıkan ve şu anda pedagojik pratiğe aktif olarak entegre olan yetkinlik yaklaşımıdır.
Yetkinlik yaklaşımı, eylemlere, pratik ve kültürel bileşenlere vurgu yaparak kişi merkezli eğitimi uygulama girişimidir. Aynı zamanda geleneksel «eğitim» yaklaşımına aykırı değil, onu kişisel, değer ve motivasyonel bileşenlerle tamamlıyor. Yetkinlik yaklaşımının ana içeriği, öğrencinin kendi kaderini tayin hakkını, öz farkındalığını, sosyalleşmesini ve bireyselliğini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu hedefleri gerçekleştirmek için yeni meta oluşturan kavramlar tanıtılacaktır. Böylece yetkinlik yaklaşımı, eğitim sürecinin uygulamalı ve pratik doğasını pekiştirir. Uygulanması, eğitim sürecinin organizasyonunda, eğitim kurumlarının yönetiminde, öğretmenlerin faaliyetlerinde ve değerlendirme yöntemlerinde değişiklikler gerektirir.
Referanslar
BIBLIOGRAPHY
Андреев А.Л. Компетентностная парадигма в образовании: опыт философско-методологичексого анализа // Педагогика. – 2005. – №4. – С. 19–26.
Компетентность в образовании: опыт проектирования: сборник научных трудов / Под ред. А.В. Хуторского. – M.: Научно-внедренческое предприятие «ИНЕК», 2007. – 327 с.
Компетентность в современном образовании: явление, развитие и реализация. – M.: Изд-во Когито-центр, 2002. – 396 с.
Бобизода Г.М., Утилова А.М., Гулов Т.И. Исследовательская деятельность, eе место в системе ключевых компетенций // Вестник Таджикского государственного педагогического университета им. Айни. – 2018. – №5–2 (77). – С. 12–16.
Khamzina Sh.S., Utilova A.M., Shakenova T.Zh., Suleimenova G.A., Sarsembayeva E.Y., Gulomkodir M.B. Fashioning of Students' Research Competence through Technology of Project Activities // Journal of Intellectual Disability - Diagnosis and Treatment. – 2020. – Vol. 8, №3. – P. 307–311. https://doi.org/10.6000/2292-2598.2020.08.03.6
Хуторской А.В. Ключевые компетенции в образовательных стандартах // Интернет-журнал «Эйдос». – 2002. [Электронный ресурс]. URL: http://www.eidos.ru/journal/2002/0423.htm, svobodnyj
Хуторской А.В. Ключевые компетенции как компонент личностно-ориентированной парадигмы образования // Народное образование. – 2003. – №2. – С. 58–64.
Бочарникова М.А. Компетентностный подход: история, содержание, проблемы реализации // Начальная школа. – 2009. – №2. – С. 86–92.
Вербицкий А.А., Ларионова О.Г. Личностный и компетентностный подходы в образовании. Проблемы интеграции. – М.: Логос, 2009. – 336 с.
Зимняя И.А. Ключевые компетентности как результативно-целевая основа компетентностного подхода в образовании. Авторская версия. – М.: Исследовательский центр проблем качества подготовки специалистов, 2004. – 40 с. REFERENCES
Andreev A.L. Kompetentnostnaia paradigma v obrazovanii: opyt filosofsko-metodologicheksogo analiza [Competence paradigm in education: the experience of philosophical and methodological analysis] // Pedagogika. – 2005. – №4. – S. 19–26. [in Russian] 2. Kompetentnost v obrazovanii: opyt proektirovaniya: sbornik nauchnyh trudov [Competence in education: design experience: a collection of scientific papers] / Pod red. A.V. Khutorskogo. – M.: Nauchno-vnedrencheskoe predpriyatie «INEK», 2007. – 327 s. [in Russian] 3. Kompetentnost v sovremennom obrazovanii: iavlenie, razvitie i realizacia [Competence in modern education: phenomenon, development and implementation]. – M.: Izd-vo Kogito-centr, 2002 – 396 s. [in Russian] 4. Bobizoda G.M., Utilova A.M., Gulov T.I. Issledovatelskaia deiatelnost, ee mesto v sisteme kliuchevyh kompetenciy [Research activity, its place in the system of key competencies] // Vestnik Tadjikskogo gosudarstvennogo pedagogicheskogo universiteta im. Aini. – 2018. – №5-2 (77). – S. 12–16. 5. Sholpan S. Khamzina, Aigul M. Utilova, Tattigul Zh. Shakenova, Gulmira A. Suleimenova, Ella Y. Sarsembayeva and Gulomkodir M. Bobizoda (2020). Fashioning of Students' Research Competence through Technology of Project Activities. Journal of Intellectual Disability - Diagnosis and Treatment, 2020, Volume 8, No. 3. DOI: https://doi.org/10.6000/2292-2598.2020.08.03.6 6. Hutorskoi A.V. Kliuchevye kompetencii v obrazovatelnyh standartah // Internet-zhurnal «Eidos». – 2002. [Electronic resource]. URL: http://www.eidos.ru/journal/2002/0423.htm, svobodnyj [in Russian] 7. Hutorskoi A.V. Kliuchevye kompetentsii kak komponent lichnostno-orientirovannoi paradigmy obrazovania [Key competencies as a component of a personality-oriented educational paradigm] // Narodnoe obrazovanie. – 2003. – №2. – S. 58–64. [in Russian] 8. Bocharnikova M.A. Kompetentnostnyi podhod: istoria, soderjanie, problemy realizacii [Competence approach: history, content, problems of implementation] // Nachalnaia shkola. – 2009. – №2. – S. 86–92. [in Russian] 9. Verbickiy A.A., Larionova O.G. Lichnostnyi i kompetentnostnyi podhody v obrazovanii. Problemy integracii [Personal and competence-based approaches in education. Integration issues]. – M.: Logos, 2009. [in Russian] 10. Zimniaia I.A. Kliuchevye kompetentnosti kak rezultativno-celevaia osnova kompetentnostnogo podhoda v obrazovanii. Avtorskaia versia [Key competencies as the effective and targeted basis of the competence approach in education. Author's version]. – M.: Issledovatelskiy centr problem kachestva podgotovki specialistov, 2004. [in Russian]
