ЦИФРЛЫ ТЕХНОЛОГИЯ ЖОҒАРЫ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ КӘСІБИ БАҒДАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ
1 0
Кілт сөздер:
кәсіптік бағдар, цифрлық технологиялар, тұлғалық тестілер, веб-квестер, MOOC онлайн курстары, мобильді кеңістік, геймификация.Аңдатпа
Бұл мақаланың мақсаты – білім беру жүйесінде кәсіптік бағдар беру процесін жақсарту үшін заманауи цифрлық технологиялардың қолданылуын зерттеу және анықтау. Мақалада цифрлық технологияларды интеграциялауға бағытталған білім беру жүйесіндегі заманауи кәсіптік бағдарлау іс-шараларына шолу берілген. Сонымен қатар, мақалада ғалымдар мен практиктердің кәсіптік бағдар беруде инновацияларды қолдану туралы әртүрлі көзқарастары қарастырылады. Жоғары сынып оқушыларымен жұмыс кезінде қолдануға болатын кәсіби бағдар беру жұмыстарының заманауи технологиялары қарастырылған. Кәсіби бағдарлауда қолданылатын цифрлық технологиялардың әртүрлі формалары, соның ішінде тестілеу, кеңес беру, веб-квестер және MOOC онлайн курстары талданады, бұлтты технологиялар, мобильді кеңістік және геймификация сияқты заманауи тенденцияларға баса назар аударылады. Мақалада кәсіптік бағдарлау іс-шараларының тиімділігі мен қолжетімділігін арттыру үшін цифрландырудың артықшылықтары талқыланады. Мақалада дәстүрлі әдістерді цифрлық технологияларға бейімдеу қажеттілігі туралы да айтылады. Қорытындыда қазіргі заманғы білім беру мен еңбек нарығының талаптарын ескере отырып, кәсіптік бағдарлауда цифрлық технологияларды дамыту үшін бірыңғай жүйені құру қажеттілігі атап өтіледі, кері байланыс пен қосымша деректер алу үшін білім беру процесіне қатысушыларға сауалнама жүргізіледі. Сауалнама нәтижелері кестелермен көрсетіледі, білім беру саласында неғұрлым тиімді қолданылатыны анықталады, практикалық ұсынымдар ұсынылады.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2017 жылғы 12 желтоқсандағы №827 қаулысы. [Электрондық ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1700000827 (қаралған күні 14.02.2024)
Гусева Е.И., Мигович О.И., Тихомирова Л.Ф., Хитрова Г.В. Психолого-педагогическое сопровождение профессионального самоопределения школьников // Ярославский педагогический вестник. - 2017. - №2. – С. 43–49. 3. Атемова Қ.Т., Дадашов Д.Т. Бүгінгі жастардың мамандық таңдауына ықпал етуші факторлар // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №2(124). – Б. 290–299. https://doi.org/10.47526/2022-2/2664-0686.24 4. Дуйсенбеков Е.Б., Байкулова А.М. Кәсіби бағдар беру және кәсіби өзін-өзі анықтау психологиялық-педагогикалық құбылыс және үдеріс ретінде // Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің хабаршысы. – 2020. – №1. – Б. 169–174.
Тримайлова Е.С. Профессиональная ориентация в системе образования: историко-правовой контекст и актуальные направления работы // Вестник социально-гуманитарного образования и науки. – 2019. – №1. – C. 13–19.
Хлобыстова А.О., Абрамов М.В., Столярова В.Ф. Исследование тенденций взаимосвязи между профориентационными предпочтениями пользователей и их цифровыми следами в социальной сети // Научно-технический вестник информационных технологий, механики и оптики. – 2023. – №3. – C. 564–574. https://doi.org/10.17586/2226–1494–2023–23–3–564–57.
Мұхамбетжанова С.Т., Мелдебекова М.Т. Педагогтардың ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі. – Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010. – 45 б. 8. Царапкина Ю.М., Якубова Э.Ю. Использование технологии «веб-квест» в профессиональном самоопределении // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Информатизация образования. – 2018. – №15(4). – С. 373–381. 9. Яковлева Е.В., Гольцова Н.В. Игровые механики геймификации в профориентации и профессиональном самоопределении детей разных возрастных групп в системе образования // Вестник Череповецкого государственного университета. – 2022. – №1 (106). – С. 188–199.
Колесова А.С., Сараева О.Н. Перспективы применения искусственного интеллекта в профориентационной деятельности // Креативная экономика. – 2023. – №7. – 2475–2490. 11. Ваганова О.И., Гладков А.В., Коновалова Е.Ю., Воронина И.Р. Цифровые технологии в образовательном пространстве // Балтийский гуманитарный журнал. – 2020. – №9(2 (31)). – С. 53–56. 12. Sarrab M., Elgamel L., Aldabbas H. Mobile learning (m-learning) and educational environments // International journal of distributed and parallel systems. – 2012. – №3(4). – P. 31–38. 13. Мурзин Ф.А., Батура Т.В., Семич Д.Ф. Облачные технологии: основные понятия, задачи и тенденции развития // Программные продукты, системы и алгоритмы. – 2014. – №1. – С. 2–22. 14. Андреев А.А. Возможности массовых открытых онлайн-курсов (МООС) в высшем образовании // Электронное обучение в непрерывном образовании. – 2016. – №1. – С. 136–139. 15. Гимельштейн Е.А., Годван Д.Ф. Геймификация в профориентации школьников // Бизнес-образование в экономике знаний. – 2020. – №1 (15). – С. 12–14. 16. Прокопенко В.В. Веб-квест как новая образовательная технология в самоопределении школьников. В кн.: Актуальные вопросы преподавания естественно-научных дисциплин и технологического образования в условиях реализации федеральных государственных образовательных стандартов и научного наследия академика Н.Н. Семенова. – 2021. – P. 156–159. 17. Васькова Е.Д., Ильина А.В. STEM-квест как новый формат профориентации старшеклассников // Исследователь/Researcher. – 2020. – №2 (30). – С. 83–100. 18. Пронин П.В., Коротун О.Н. Управление процессом профориентации с помощью технологий виртуальной реальности // Материалы Межд. науч.-прак. конф. «Экологические проблемы и перспективы развития мировой и национальной экономики». – М.: Московский Политех, 2022. – Б. 45–50.
REFERENCES
«Cifrlyq Qazaqstan» memlekettіk bagdarlamasyn bekіtu turaly QR Ukіmetіnіn 2017 jylgy 12 jeltoqsandagy №827 qaulysy [Resolution of the government of the Republic of Kazakhstan dated December 12, 2017 No. 827 on approval of the state program “Digital Kazakhstan”]. [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1700000827 (date of access 14.02.2024) [in Kazakh]
Guseva E.I., Migovich O.I., Tihomirova L.F., Hitrova G.V. Psihologo-pedagogicheskoe soprovozhdenie professionalnogo samoopredelenia shkolnikov [Psychological and pedagogical support of professional self-determination of schoolchildren] // Iaroslavskiy pedagogicheskiy vestnik. – 2017. – №2. – S. 43–49. [in Russian]
Atemova Q.T., Dadashov D.T. Bugіngі jastardyn mamandyq tandauyna yqpal etushі faktorlar [Factors contributing to the choice of profession of today's youth] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2022. – №2(124). – B. 290–299. https://doi.org/10.47526/2022-2/2664-0686.24 [in Kazakh]
Duisenbekov E.B., Baikulova A.M. Kasіbi bagdar beru jane kasіbi ozіn-ozі anyqtau psihologialyq-pedagogikalyq qubylys jane uderіs retіnde [Professional orientation and professional self-determination as a psychological and pedagogical phenomenon and process] // Qazaq ulttyq qyzdar pedagogikalyq universitetіnің habarshysy. – 2020. – №1. – B. 169–174. [in Kazakh]
Trimailova E.S. Professionalnaia orientacia v sisteme obrazovania: istoriko-pravovoi kontekst i aktualnye napravlenia raboty [Professional orientation in the education system: historical and legal context and current areas of work] // Vestnik socialno-gumanitarnogo obrazovania i nauki. – 2019. – №1. – C. 13–19. [in Russian]
Hlobystova A.O., Abramov M.V., Stoliarova V.F. Issledovanie tendenciy vzaimosviazi mejdu proforientacionnymi predpochteniami polzovatelei i ih cifrovymi sledami v socialnoi seti [Research of trends in the relationship between users' career guidance preferences and their digital footprints on the social network] // Nauchno-tehnicheskiy vestnik informacionnyh tehnologiy, mehaniki i optiki. – 2023. – №3. – C. 564–574. https://doi.org/10.17586/2226–1494–2023–23–3–564–57. [in Russian]
Muhambetjanova S.T., Meldebekova M.T. Pedagogtardyn aqparattyq-kommunikacialyq tehnologialardy qoldanu boiynsha quzyrlylyqtaryn qalyptastyru adіstemesі [Methodology for the formation of competence of teachers in the use of information and communication technologies]. – Almaty: JShS «Daiyr Baspa», 2010. – 45 b. [in Kazakh]
Carapkina Iu.M., Iakubova E.Iu. Ispolzovanie tehnologii «veb-kvest» v professionalnom samoopredelenii [The use of Web Quest technology in professional self-determination] // Vestnik Rossiyskogo universiteta drujby narodov. Seria: Informatizacia obrazovania. – 2018. – №15(4). – S. 373–381. [in Russian]
Iakovleva E.V., Golcova N.V. Igrovye mehaniki geimifikacii v proforientacii i professionalnom samoopredelenii detei raznyh vozrastnyh grupp v sisteme obrazovania [Game mechanics of gamification in career guidance and professional self-determination of children of different age groups in the education system] // Vestnik Cherepoveckogo gosudarstvennogo universiteta. – 2022. – №1 (106). – S. 188–199. [in Russian]
Kolesova A.S., Saraeva O.N. Perspektivy primenenia iskusstvennogo intellekta v proforientacionnoi deiatelnosti [Prospects for the use of artificial intelligence in career guidance] // Kreativnaia ekonomika. – 2023. – №7. – 2475–2490. [in Russian]
Vaganova O.I., Gladkov A.V., Konovalova E.Iu., Voronina I.R. Cifrovye tehnologii v obrazovatelnom prostranstve [Digital technologies in the educational space] // Baltiyskiy gumanitarnyi jurnal. – 2020. – №9(2 (31)). – S. 53–56. [in Russian]
Sarrab M., Elgamel L., Aldabbas H. Mobile learning (m-learning) and educational environments // International journal of distributed and parallel systems. – 2012. – №3(4). – P. 31–38.
Murzin F.A., Batura T.V., Semich D.F. Oblachnye tehnologii: osnovnye poniatia, zadachi i tendencii razvitia [Cloud technologies: basic concepts, tasks and development trends] // Programmnye produkty, sistemy i algoritmy. – 2014. – №1. – S. 2–22. [in Russian]
Andreev A.A. Vozmojnosti massovyh otkrytyh onlain-kursov (MOOS) v vysshem obrazovanii [Opportunities for Massive Open Online Courses (MEPs) in higher education] // Elektronnoe obuchenie v nepreryvnom obrazovanii. – 2016. – №1. – S. 136–139. [in Russian]
Gimelshtein E.A., Godvan D.F. Geimifikacia v proforientacii shkolnikov [Gamification in career guidance for schoolchildren] // Biznes-obrazovanie v ekonomike znaniy. – 2020. – №1 (15). – S. 12–14. [in Russian]
Prokopenko V.V. Veb-kvest kak novaia obrazovatelnaia tehnologia v samoopredelenii shkolnikov. V kn.: Aktualnye voprosy prepodavania estestvenno-nauchnyh disciplin i tehnologicheskogo obrazovania v usloviah realizacii federalnyh gosudarstvennyh obrazovatelnyh standartov i nauchnogo nasledia akademika N.N. Semenova [Web quest as a new educational technology in the self-determination of schoolchildren. In: Current issues of teaching natural sciences and technological education in the context of the implementation of federal state educational standards and the scientific heritage of Academician N.N. Semenov]. – 2021. – P. 156–159. [in Russian]
Vaskova E.D., Ilina A.V. STEM-kvest kak novyi format proforientacii starsheklassnikov [STEAM Quest as a new career guidance format for high school students] // Issledovatel/Researcher. – 2020. – №2 (30). – S. 83–100. [in Russian]
Pronin P.V., Korotun O.N. Upravlenie processom proforientacii s pomoshiu tehnologiy virtualnoi realnosti [Management of the career guidance process using virtual reality technologies] // Materialy Mejd. nauch.-prak. konf. «Ekologicheskie problemy i perspektivy razvitia mirovoi i nacionalnoi ekonomiki». – M.: Moskovskiy Politeh, 2022. – B. 45–50. [in Russian]
