KAZAK DİLİNİN İMLASINI MODELLEYEREK ÜNİVERSİTELERDE EĞİTİMİN UYGULANMASININ ETKİNLİĞİ VE OLASILIĞI
0 1
Anahtar Kelimeler:
Kazak dilinin yazımı, modelleme, modelleme yöntemi, yazım normu, verimlilik, uygulama olanakları.Özet
Makale, Kazak dilinin imlasını modelleyerek üniversitelerde eğitimin kullanım olanaklarını ve etkinliğini ayrıntılı olarak ele almaktadır. Yazı, insanların dünya görüşünün bir kanıtıdır, ebedi değerini kaybetmeyen manevi bir mirastır ve aynı zamanda uygarlığın sembolü olarak kabul edilir. Yazının okuryazarlığı sorunu, insan uygarlığı, devlet olma sorunudur. Bugüne kadar, genç neslin dikkatini yazılı okuryazarlığa, imla normlarına ve yazım kurallarına vurgulamanın önemi ve ihtiyacı artmaktadır. Üniversitelerde öğrencilerin dil becerilerinin geliştirilmesi, yazılı kültürlerinin oluşumu, toplumun dinamik gelişiminin önemli bir bileşenidir. Bu nedenle, modelleme yöntemi de dahil olmak üzere Kazak dilinin imlasının öğretilmesinde modern yöntemlerin kullanılması, eğitim sürecinin verimliliğini artırmada büyük etkiye sahiptir. Modelleme yöntemi, öğrencilerin yazım normlarını derinlemesine ve sistematik bir şekilde anlamalarını sağlayan ve aynı zamanda pratik becerilerin gelişimine katkıda bulunan modern bir pedagojik yaklaşım olarak kabul edilir. Deney sırasında, öğrencilerin yazma kültürü de dahil olmak üzere, Lise aşamasında incelenen fonetik ve imla ile ilgili dil biçimlerine göre imla normlarının asimilasyon seviyeleri ve modellemelerinin önemi belirlendi. Deney sırasında öğrencilerin Kazak dilinin imla normları hakkındaki bilgi düzeyindeki artış, modelleme yeteneği ile süreklilik içinde gerçekleştirildi. Makale, kontrol ve biçimlendirici deneylerin sonuçlarının nicel ve niteliksel bir analizini gerçekleştirmiştir. Sonuç olarak makale, Kazak dili öğretiminde yeni metodik çözümlerin etkinliğini artırmayı ve öğrencilerin dil becerilerini geliştirmeyi amaçlayan entegre bir yaklaşım önermektedir.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Уәли Н.М. Қазақ графикасы мен орфографиясының теориялық негіздері. – Алматы: Алматы, 2020. – 261 б.
Беспалько В.П. Наглядное моделирование в обучении. – М.: Педагогика, 1998. – 134 с.
Дыдина И. Педагогическое моделирование как средство модернизации образования // Стандарты и мониторинг в образовании. – 2014. – №4. – С. 41–49.
Оразбаева Ф.Ш., Талдыбаева М.Д. Қазақ орфографиясын оқытуда модельдеу әдісін қолдану // Абай атындағы ҚазҰПУ-нің хабаршысы. Көптілді білім беру және шетел тілдері филологиясы сериясы. – 2017. – №3(19). – Б. 58–63.
Taldybaeva М.D., Orazbayeva F.Sh. Psycholinguistic Aspect of Spelling Modeling Teaching // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №2 (128). – Б. 277–290. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664-0686.22
Әміржанова Н. Қазақ орфографиясын алгоритмдер жүйесі арқылы оқытудың жаңалығы мен тиімділігі // Абай ат. ҚазҰПУ Хабаршысы. – 2017. – №4. – Б. 142–161.
Ayazbayeva S., Junisbek А., Taldibaeva М. Adapted transcription symbols for turkic sounds // Journal of language and literature. – 2016. – Vol. 7. №3. – P. 326–332.
Пономарев А.Б., Пикулева Э.А. Методология научных исследований: учеб. пособие. – Пермь: Изд-во Перм. нац. исслед. политехн. ун-та, 2014. – 186 с.
Колмогоров Ю.Н. и др. Методы и средства научных исследований: учеб. пособие. – Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2017. – 152 с.
Desagulier G. Corpus linguistics and statistics with R. Introduction to quantitative methods in linguistics (quantitative methods in the humanities and social sciences). – Springer International Publishing, 2017. – 353 p. REFERENCES
Uali N.M. Qazaq grafikasy men orfografiasynyn teorialyq negizderi [Theoretical foundations of Kazakh graphics and spelling]. – Almaty: Almaty, 2020. – 261 b. [in Kazakh]
Bespalko V.P. Nagliadnoe modelirovanie v obuchenii [Visual modeling in teaching]. – M.: Pedagogika, 1998. – 134 s. [in Russian]
Dydina I. Pedagogicheskoe modelirovanie kak sredstvo modernizacii obrazovania [Pedagogical modeling as a means of modernizing education] // Standarty i monitoring v obrazovanii. – 2014. – №4. – S. 41–49. [in Russian]
Orazbaeva F.Sh., Taldybaeva M.D. Qazaq orfografiasyn oqytuda modeldeu adisin qoldanu [Application of the modeling method in teaching Kazakh spelling] // Abai atyndagy QazUPU habarshysy. Koptildi bilim beru jane shetel tilderi fılologiasy seriasy. – 2017. – №3(19). – B. 58–63. [in Kazakh]
Taldybaeva M.D., Orazbayeva F.Sh. Psycholinguistic Aspect of Spelling Modeling Teaching // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2023. – №2(128). – B. 277–290. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664 - 0686.22
Amirjanova N. Qazaq orfografiasyn algoritmder juiesi arqyly oqytudyn janalygy men tiimdiligi [Novelty and effectiveness of teaching Kazakh spelling through the system of algorithms] // Abai at. QazUPU Habarshysy. – 2017. – №4. – B. 142–161. [in Kazakh]
Ayazbayeva S., Junisbek А., Taldibaeva М. Adapted transcription symbols for turkic sounds // Journal of language and literature. – 2016. – Vol. 7. №3. – P. 326–332.
Ponomarev A.B., Pikuleva E.A. Metodologia nauchnyh issledovaniy: ucheb. posobie [Methodology of scientific research: textbook]. – Perm: Izd-vo Perm. nac. issled. politehn. un-ta, 2014. – 186 s. [in Russian]
Kolmogorov Iu.N. i dr. Metody i sredstva nauchnyh issledovaniy: ucheb. posobie. – Ekaterinburg: Izd-vo Ural. un-ta, 2017. – 152 s. [in Russian]
Desagulier G. Corpus linguistics and statistics with R. Introduction to quantitative methods in linguistics (quantitative methods in the humanities and social sciences). – Springer International Publishing, 2017. –353 p.
