Ағылшын, неміс және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық теңеулерді салыстырып зерттеу
3 2
Кілт сөздер:
теңеу, салғастыру, салыстыру, мәдениет, ұлттық болмыс.Аңдатпа
Бұл зерттеу ағылшын, неміс және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық теңеулерді зерттей отырып, олардың тілдік құрылымдарына, мәдени мәні мен коммуникативті қызметіне басым назар аударады. Фразеологиялық теңеулер – тілдің қарым-қатынасына тереңдік пен бояу қосатын тартымды қыры. Олар, әдетте, мәдени сілтемелер мен тілдік шығармашылыққа сүйене отырып, таныс элементтерді күтпеген тәсілдермен біріктіретін бірегей өрнектер. Бұл мақалада біз үш түрлі тілдегі: ағылшын, неміс және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық теңеулердің лексикалық және семантикалық ерекшеліктерін қарастырамыз. Бұл тілдердің теңеулерді әртүрлі мақсаттарда қалай қолданатынын зерттей отырып, олардың тиісті мәдениеттері мен тілдік құрылымдарының нюанстары туралы түсінік қалыптастыра аламыз. Бұл тілдердегі фразеологиялық теңеулерді салыстыру ұқсастықтар мен айырмашылықтарды ашып қана қоймай, әр тілде кездесетін өрнектердің бай палитрасының мәнін аша түседі. Бұл зерттеу арқылы авторлар ағылшын, неміс және қазақ тілдеріндегі фразеологиялық теңеулердің сұлулығы мен күрделілігін көрсете отырып, тілдің қабылдау мен ойлауды қалай қалыптастыратынын түсінуді тереңдетуді мақсат етеді. Аталған мәселедегі генетикалық және типологиялық құрылымы жағынан әр тұрлі ағылшын, неміс және қазақ тілдеріндегі теңеулердің, құрылымдық және мағыналық жүйелерін талдап, салғастыра зерттеу, әр тілдің өзіне ғана тән ерекшеліктерін айқындайды.
Әдебиеттер тізімі
BIBLIOGRAPHY
Smith J. Similes in English: A study of their use and function // Linguistic Studies. – 2019. – №10(1). P. 1–15.
Сатенова С.К. Образно-фоновая основа устойчивых выражений, образованных на основе лексики скотоводства в казахском языке: Автореф. … канд. филол. наук. – Алматы, 2019. – 31 с.
Сәмекбаева Ә.М. Көркем әдебиет тіліндегі фразеологиялық компаративтер. – Алматы: Alash book, 2019. – 135 б.
Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. – Алматы: Мектеп, 2019. – 192 б. 5. Шмелев Д.Н. Проблемы семантического анализа лексики. – М.: URSS. – 2019. – 279 с.
Исина Г.И. Фразеологические сравнения современного английского языка (комплексный подход): Автореф. ... канд. филол. наук. – Алматы, 2019. – 23 с.
Сабитова М.Т. Основы немецкой и казахской сопоставительной фразеологии. – Алматы: КазГУМОиМЯ, 2019. – 183 с.
Салқынбай А.Б. Тарихи сөзжасам. Семантикалық аспект: филол. ғыл. док. ... дис. – Алматы, 2019. – 284 б.
Райхштейн А.Д. Лингвострановедческий аспект устойчивых словесных комплексов. В кн.: Словари и лингострановедение. – М.: Русский язык, 2019. – С. 142–153.
Чернышева И.И. Фразеология современного немецкого языка. – М.: Высшая школа, 2019. – 189 с.
Федосеева Н.С. Функционально-семантическое поле сравнения в современном немецком языке: Автореф. ... канд. филол. наук. – Нижний Новгород, 2019. – 172 с.
Божеева З.А. О сущности сравнения. Логико-философский и лингвистический аспекты. – Алматы: Alash book, 2019. – 117 с.
Глазырин Р.А. Сопоставительный анализ компаративных фразеологических единиц в современных германских языках (на материале немецкого и английского языков): Дис. ... канд. филол. наук. – М., 2020. – 225 с. 14. Fleischer W. Phraseologie der deutschen Gegenwartssprache. – Leipzig: De Gruyter, 2020. – 250 s.
Muller H. Comparative linguistics: Similes in German language // Journal of Germanic Linguistics. – 2020. – №5(3). – P. 25–40.
Sabitova M.T. Nationalkulturelle Elemente in der Semantik der Phraseologismen des Deutschen und Kasachischen. In: Das Wort, Germanistisches Jahrbuch. – Moskau-Berlin, 2020. – S. 296–300.
Assenova A.Kh., Salkynbay A.B., Issayeva Zh.I. Semantic Connection in Kazakh and Nogai Languages // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2024. – №3(133). – Б. 137–147. https://doi.org/10.47526/2024-3/2664-0686.80
REFERENCES
Smith J. Similes in English: A study of their use and function // Linguistic Studies. – 2019. – №10(1). P. 1–15.
Satenova S.K. Obrazno-fonovaia osnova ustoichivyh vyrajeniy, obrazovannyh na osnove leksiki skotovodstva v kazahskom iazyke: Avtoref. … kand. filol. nauk. [The figurative-background basis of stable expressions formed on the basis of the vocabulary of cattle breeding in the Kazakh language: Abstract]. – Almaty, 2019. – 31 s. [in Russian]
Samekbaeva A.M. Korkem adebiet tіlіndegі frazeologialyq komparativter [Phraseological comparatives in the language of fiction]. – Almaty: Alash book, 2019. – 135 b. [in Kazakh]
Qonyrov T. Qazaq teneulerі [Kazakh comparisons]. – Almaty: Mektep, 2019. – 192 b. [in Kazakh]
Shmelev D.N. Problemy semanticheskogo analiza leksiki [Problems of semantic analysis of vocabulary]. – M.: URSS. – 2019. – 279 s. [in Russian]
Isina G.I. Frazeologicheskie sravnenia sovremennogo angliyskogo iazyka (kompleksnyi podhod): Avtoref. ... kand. filol. nauk. [Phraseological comparisons of modern English (an integrated approach): Abstract]. – Almaty, 2019. – 23 s. [in Russian]
Sabitova M.T. Osnovy nemeckoi i kazahskoi sopostavitelnoi frazeologii [Fundamentals of German and Kazakh comparative phraseology]. – Almaty: KazGUMOiMIa, 2019. – 183 s. [in Russian]
Salqynbai A.B. Tarihi sozjasam. Semantikalyq aspekt: filol. gyl. dok. ... dis. [Historical word formation. Semantic aspect: dis.]. – Almaty, 2019. – 284 b. [in Kazakh]
Raihshtein A.D. Lingvostranovedcheskiy aspekt ustoichivyh slovesnyh kompleksov. V kn.: Slovari i lingostranovedenie [Linguistic and foreign studies aspect of stable verbal complexes. In: Dictionaries and Linguistics]. – M.: Russkij jazyk, 2019. – S. 142–153. [in Russian]
Chernysheva I.I. Frazeologia sovremennogo nemeckogo iazyka [Phraseology of the modern German language]. – M.: Vysshaia shkola, 2019. – 189 s. [in Russian]
Fedoseeva N.S. Funkcionalno-semanticheskoe pole sravnenia v sovremennom nemeckom iazyke: Avtoref. ... kand. filol. nauk. [The functional and semantic field of comparison in modern German: Abstract]. – Nizhnij Novgorod, 2019. – 172 s. [in Russian]
Bojeeva Z.A. O sushnosti sravnenia. Logiko-filosofskiy i lingvisticheskiy aspekty [About the essence of comparison. Logical-philosophical and linguistic aspects]. – Almaty: Alash book, 2019. – 117 s. [in Russian]
Glazyrin R.A. Sopostavitelnyi analiz komparativnyh frazeologicheskih edinic v sovremennyh germanskih iazykah (na materiale nemeckogo i angliyskogo iazykov): Dis. ... kand. filol. nauk. [Comparative analysis of comparative phraseological units in modern Germanic languages (based on the material of German and English): Dis.] – M., 2020. – 225 s. [in Russian]
Fleischer W. Phraseologie der deutschen Gegenwartssprache [Phraseology of the contemporary German language]. – Leipzig: De Gruyter, 2020. – 250 s. [in German]
Muller H. Comparative linguistics: Similes in German language // Journal of Germanic Linguistics. – 2020. – №5(3). – P. 25–40.
Sabitova M.T. Nationalkulturelle Elemente in der Semantik der Phraseologismen des Deutschen und Kasachischen. In: Das Wort, Germanistisches Jahrbuch [National cultural elements in the semantics of phraseologisms of German and Kazakh. In: Das Wort, Germanistisches Jahrbuch]. – Moskau-Berlin, 2020. – S. 296–300. [in German]
Assenova A.Kh., Salkynbay A.B., Issayeva Zh.I. Semantic Connection in Kazakh and Nogai Languages // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2024. – №3(133). – B. 137–147. https://doi.org/10.47526/2024-3/2664-0686.80
