БАКАЛАВР СТУДЕНТТЕРІНЕ ХАЛЫҚ ПРОЗАСЫН ОҚЫТУДА «БІР БЕТТІК КІТАП» ӘДІСІНІҢ ТИІМДІЛІГІ: АРАЛАС ЗЕРТТЕУ
5 4
Кілт сөздер:
халық прозасы, бакалавриат, «Бір беттік кітап» әдісі, аралас әдістемелік зерттеу.Аңдатпа
Бұл зерттеу «Бір беттік кітап» әдісінің бакалавриат студенттерінің қазақ халық прозасын түсінуі мен шығармашылық тұрғыдан қорыту дағдысын дамытудағы педагогикалық тиімділігін қарастырады. Жоғары оқу орындарында тұлғалық-бағдарланған оқыту тұжырымдамасының дамуына байланысты, мәтінді түсіндіру, мәдени құндылықтарды бағалау және қысқа әрі мағыналы жазбаша баяндау дағдыларын жетілдіретін оқыту әдістерін бағалау өзекті бола түсуде. «Бір беттік кітап» әдісі студенттерден күрделі халық прозасы мәтіндерін оқып, олардың мән-мағынасын символикалық бейнелер, негізгі сөздер мен басты идеяларды қамтитын бір парақтық креативті жұмыста қорытып шығуды талап етеді. Зерттеу аралас әдіснамаға негізделген: сандық және сапалық деректер қатар қолданылды. 2024 жылдың күзгі семестрінде қазақ әдебиеті пәніне тіркелген 58 студент тәжірибеге қатысты. Сандық кезеңде мәтінді түсіну, символикалық мазмұнды тану және есте сақтау бойынша алдын-ала және кейінгі тесттер алынды. Сапалық кезеңде студенттердің бір беттік жұмыстары мен жазбаша рефлексияларына тақырыптық талдау жүргізілді. Тест нәтижелері SPSS 27-нұсқасы арқылы талданды. Жұптық t-тест студенттердің орташа ұпайының 68.2 (SD = 7.4)-тен 81.9-ға (SD = 6.1) дейін өскенін, бұл айырмашылықтың статистикалық тұрғыдан мәнді екенін көрсетті: t(57) = 9.02, p < .001. Сапалық талдау студенттердің белсенділігі артқанын, мәдени түсінігінің тереңдегенін және мәтінді интерпретациялауда шығармашылық қабілетінің күшейгенін көрсетті. Бұл нәтижелер «Бір беттік кітап» әдісінің жоғары білім беру жүйесінде халық прозасын оқытуда тиімді құрал екенін дәлелдейді. Бұл әдіс визуалды ойлау, сын тұрғысынан талдау және жинақы жазу дағдыларын ұштастырып, XXI ғасыр білім беру талаптарына сай келеді. Әдіс әсіресе мәдени сауаттылықты сақтап қалуда және мәтінге негізделген оқытуда студенттің белсенділігін арттыруда маңызды. Бұл зерттеу әдебиетті оқытуда осы әдісті кеңінен қолдануды және оны фольклорға қатысты басқа пәндерге бейімдеуді ұсынады.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Dewey J. Experience and Education. – New York: Macmillan, 1938.
Kolb D.A. Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs. – NJ: Prentice Hall, 1984. – 389 p.
Myrzakhmetova A., Smanov B., Ugur V., Zhaparova A. Methods of teaching folklore in secondary school // Sci Herald Uzhhorod Univ Ser Phys. – 2024. – №56. – P. 1742–1752. DOI: 10.54919/physics/56.2024.174qk2. 1742-1752_Myrzakhmetova et al.pdf.
Zhalmurzina A.Zh., Mazhitova Zh.S. Historical roots of state and national patriotism in Kazakh folklore of the XIX century // Vest Ser Hist Soc Pol Sci. – 2021. – №1(68). – Р. 34–41.
Жұмкина С. Қазақ фольклорын оқытудағы интегративтік әдіс. – Алматы: Білім, 2015.
Мақпырұлы Н. Оқушылардың креативті ойлауын дамытудың құралы ретінде «визуалдық карта» әдістемесі. – Алматы: ҚазҰПУ, 2023.
Мұқашева А. Халық мәдениетін оқытудағы визуалдық педагогиканың орны // Педагогикалық журнал. – 2020. – №2.
Beard R. Multimodal literacy in higher education // Journal of Literacy Studies. – 2022. – Vol. 38, №1.
Yıldız N. Integrative strategies for teaching traditional literature in Turkish universities // Journal of Folklore Pedagogy. – 2020. – Vol. 27.
Çobanoğlu O. Folklor ve Pedagoji: Bütünleştirici Öğrenme modeli. – Ankara: MEB, 2018.
Zumwalt R. The Creative Classroom: Arts-Based Teaching Methods in Humanities. – Chicago: University Press, 1988.
Ausubel D.P., Novak J.D., Hanesian H. Educational Psychology: A Cognitive View. – New York: Holt, Rinehart & Winston, 1978.
Vygotsky L.S. Thought and Language. – Cambridge: MIT Press, 1999.
REFERENCES
Dewey J. Experience and Education. – New York: Macmillan, 1938.
Kolb D.A. Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Englewood Cliffs. – NJ: Prentice Hall, 1984. – 389 p.
Myrzakhmetova A., Smanov B., Ugur V., Zhaparova A. Methods of teaching folklore in secondary school // Sci Herald Uzhhorod Univ Ser Phys. – 2024. – №56. – P. 1742–1752. DOI: 10.54919/physics/56.2024.174qk2. 1742-1752_Myrzakhmetova et al.pdf.
Zhalmurzina A.Zh., Mazhitova Zh.S. Historical roots of state and national patriotism in Kazakh folklore of the XIX century // Vest Ser Hist Soc Pol Sci. – 2021. – №1(68). – R. 34–41.
Zhumkina S. Qazaq folkloryn oqytudagy integrativtіk adіs [Integrative method of teaching Kazakh folklore]. – Almaty: Bіlіm, 2015. [in Kazakh]
Maqpyruly N. Oqushylardyn kreativtі oilauyn damytudyn quraly retіnde «vizualdyq karta» adіstemesі [Methodology "visual map" as a means of developing creative thinking of students]. – Almaty: QazUPU, 2023. [in Kazakh]
Muqasheva A. Halyq madenietіn oqytudagy vizualdyq pedagogikanyn orny [The place of visual pedagogy in teaching folk culture] // Pedagogikalyq zhurnal. – 2020. – №2. [in Kazakh]
Beard R. Multimodal literacy in higher education // Journal of Literacy Studies. – 2022. – Vol. 38, №1.
Yıldız N. Integrative strategies for teaching traditional literature in Turkish universities // Journal of Folklore Pedagogy. – 2020. – Vol. 27. 10. Çobanoğlu O. Folklor ve Pedagoji: Bütünleştirici Öğrenme modeli [Folklore and Pedagogy: An Integrative Learning model]. – Ankara: MEB, 2018. [in Turkish]
Zumwalt R. The Creative Classroom: Arts-Based Teaching Methods in Humanities. – Chicago: University Press, 1988.
Ausubel D.P., Novak J.D., Hanesian H. Educational Psychology: A Cognitive View. – New York: Holt, Rinehart & Winston, 1978.
Vygotsky L.S. Thought and Language. – Cambridge: MIT Press, 1999.
