Әлеуметтік желілердің университет студенттерінің мәдениетаралық коммуникативтік құзыреттілігін дамытудағы рөлі
2 6
Кілт сөздер:
мәдениетаралық коммуникативтік құзыреттілік, әлеуметтік желілер, университет студенттері, цифрлық мәдениетаралық оқыту, рефлексиялық тәжірибеАңдатпа
Жаһандық өзара байланыстың қазіргі дәуірінде әлеуметтік медиа платформалары университет студенттерінің мәдени әртүрлілікпен танысуына және олардың мәдениетаралық қарым-қатынас қабілеттерін дамытуға қатты әсер етеді. Бұл зерттеу тиімді мәдениетаралық қарым-қатынас үшін маңызды студенттердің түсінігі, перспективалары мен дағдылары олардың күнделікті әлеуметтік медиа өзара әрекеттесуінен қалай қалыптасатынын зерттейді. Байрам (1997) жасаған мәдениетаралық коммуникативті құзыреттілік тұжырымдамасына сүйене отырып, зерттеу студенттердің Instagram, TikTok, Reddit және тіл алмасу қосымшалары сияқты цифрлық платформалардағы мәдениетаралық өзара әрекеттесуді қалай қабылдайтынын және түсіндіретінін зерттейді.
Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан оқу орнында халықаралық және көптілді бағдарламалар бойынша оқитын жиырма төрт студент жартылай құрылымды сұхбатқа қатысып, алты апта бойы жоғары сапалы зерттеу әдістемесін қолдана отырып, рефлексивті цифрлық журнал жүргізді. Тақырыптық талдау төрт негізгі тақырыпты анықтады: (1) сыныптан тыс мәдени перспективалардың әсері, (2) мәдениетаралық әңгімелердегі сәйкестілік пен эмпатияны талқылау, (3) онлайн дискурс арқылы сыни мәдени хабардарлықты дамыту және (4) стереотиптер мен түсінбеушілік сияқты кедергілер. Зерттеу көрсеткендей, әлеуметтік медиа мәдениетаралық құзыреттіліктің дамуына ықпал ететін стихиялы және мағыналы мәдениетаралық өзара әрекеттесуге ықпал етеді, әсіресе ашықтық, қызығушылық және сыни ойлау тұрғысынан.. Студенттердің пікірінше, тіпті посттарға түсініктеме беру, онлайн пікірталастарға қатысу немесе виртуалды қауымдастықтарға кіру сияқты зиянсыз болып көрінетін әрекеттер де мәдени нормаларды, нанымдарды және қарым-қатынас әдістерін үйренуге көптеген мүмкіндіктер ашады.
Зерттеу цифрлық көпмәдениетті тәжірибені ресми тіл үйренуге енгізудің білім беру артықшылықтарын көрсетеді. Халықаралық білім беруді ілгерілету және жаһандық азаматтық ұстанымды қалыптастыру үшін, зерттеуге сәйкес, шет тілдерінің оқытушылары мен білім беру мекемелері студенттерді әлеуметтік желілермен және цифрлық платформалармен белсенді өзара әрекеттесуге ынталандыруы керек.
Әдебиеттер тізімі
BIBLIOGRAPHY
Byram M. ‘Cultural awareness’ as vocabulary learning, Language Learning Journal. – 1997. – №16:1. – Р. 51–57. https://doi.org/10.1080/09571739785200291
Fantini A.E. Assessing intercultural competence: Issues and tools // In: D.K. Deardorff (Ed.). The SAGE handbook of intercultural competence. – SAGE Publications, 2009. – P. 456–476.
Byram M., Gribkova B., Starkey H. Developing the intercultural dimension in language teaching: A practical introduction for teachers. Council of Europe. – Strasbourg, 2002. – 41 p.
Thorne S.L. The ‘intercultural turn’ and language learning in the crucible of new media // In: F. Helm, S. Guth (Eds.). Telecollaboration 2.0 for language and intercultural learning. – Bern, Switzerland: Peter Lang, 2010. – P. 139–164.
Helm F. The practices and challenges of telecollaboration in higher education // Language Learning & Technology. – 2015. – №19(2). – P. 197–217.
Liaw M.-L., English K. Online socialization and intercultural competence // Language Learning & Technology. – 2017. – №21(2). – Р. 11–25.
Blattner G., Fiori M. Facebook in the language classroom: Promises and possibilities // Instructional Technology and Distance Learning. – 1997. – № 6(1). – Р. 17–28.
Godwin-Jones R. Using mobile technology to develop intercultural competence // Language Learning & Technology. – 2018. – №22(3). – Р. 11–17. https://doi.org/10125/44659 9. Kramsch C. The multilingual subject // Modern Language Journal. – 2011. – №95(2). – Р. 324-326.
Deardorff D.K. Identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization // Journal of Studies in International Education. – 2006. – №10(3). – Р. 241–266. https://doi.org/10.1177/1028315306287002
Jenkins H. Confronting the challenges of participatory culture: Media education for the 21st century. – MacArthur Foundation, 2006. – 68 р.
Astaño J.L. Effectiveness of TikTok in enhancing students' communication skills: A meta-analysis // International Journal of Technology in Education. – 2025. – Т. 8, №3. – Р. 861–890.
Yun I.H. The mediating effects of SNS emotional expression and utilization ability on students' class attitudes // Journal of Internet, Broadcasting and Communication. – 2025. – №23(1). – Р. 59–72. 14. Xodjamurodova S. Integrating social media platforms to improve university students’ speaking proficiency // International Conference on Modern Development in Pedagogical Linguistics. – 2025. – Т. 2, №4. – Р. 37–39.
Nasir M.K.M., Tao J., Karim A.A. Effects of integrating movie-based learning for enhancing Chinese university students’ intercultural sensitivity and cultural self-confidence. Dirasat: Human and Social Sciences. – 2025. – Vol. 52, №6. https://doi.org/10.35516/hum.v52i6.7813
