БОЛАШАҚ МАТЕМАТИКА МҰҒАЛІМДЕРІНІҢ ЗЕРТТЕУШІЛІК ҚЫЗМЕТІН ЕСЕПТЕР АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
5 8
Кілт сөздер:
жоғары оқу орны, болашақ математика мұғалімі, зерттеушілік қызмет, зерттеушілік есеп, дифференциалдық және интегралдық есептеулер, оқыту әдісі, оқыту құралы.Аңдатпа
Қазіргі заманда білім беру жүйесінің алдында тұрған басты міндеттердің бірі – шығармашылық, сын тұрғысынан ойлай алатын, ғылыми-зерттеу дағдыларын меңгерген мұғалімдерді даярлау. Осы тұрғыдан алғанда, зерттеушілік қызметті қалыптастыру мәселесі өзекті. Мақалада болашақ математика мұғалімдерінің зерттеушілік қызметтерін қалыптастыруға қажетті оқыту әдістері мен құралдары айқындалып, дифференциалдық және интегралдық есептеулерді оқыту процесінде зерттеушілік есептерді шығарудың әдістемесі ұсынылады, нақты мысалдармен келтірілген. Зерттеу мақсаты – болашақ математика мұғалімдерінің зерттеушілік қызметін есептер арқылы қалыптастырудың әдістемелік негіздерін анықтау. Зерттеу міндеттері – педагогикалық жоғары оқу орындарында болашақ математика мұғалімдерінің зерттеушілік қызметін қалыптастырудың әдістемелік мәселелерін зерделеу, дифференциалдық және интегралдық есептеулерді оқыту процесінде зерттеушілік есептерді пайдалану бойынша мазмұндық пен әдістемелік ұсынымдар жасау. Зерттеу жұмысындағы әдістемелік ұсынымдардың тиімділігі Ө. Жәнібеков атындағы Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті, М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінде болашақ математика мұғалімдерін даярлау процесіне енгізіліп, эксперимент жүзінде дәлелденген. Зерттеудің маңыздылығы – жоғары оқу орындарында болашақ математика мұғалімдеріне математикалық пәндерді оқыту процесінде зерттеушілік есептер арқылы зерттеушілік қызметтерін қалыптастыруға және болашақ қызметіне әдістемелік дайындығын жетілдіруге ықпал етеді.
Әдебиеттер тізімі
«Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы №348 бұйрығы (ҚР Оқу-ағарту министрінің 23.09.2022 ж. №406 бұйрығымен өзгерістер енгізілген). [Электронды ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2200029031 (қаралған күні 12.02.2025)
Abylkassymova A.E. On Mathematical-Methodical Training Of Future Mathematics Teacher In The Conditions Of Content Updating Of School Education // Modern Journal of Language Teaching Methods (MJLTM). – 2018. – Vol. 8, Issue 3. – P. 411–414.
Semenov A.I., Abylkassymova A.E. Training the Future Mathematics Teacher: The Key to Change // Lomonosov Pedagogical Education Journal. – 2024. – №2. – P. 9–28.
Демченкова Н.А. Проблемно-поисковые задачи как средство формирования исследовательских умений будущего учителя в курсе методики преподавания математики в педвузе: дис. ... канд. пед. наук. – Тольятти, 2000. – 203 с.
Муратбекова М.А. Студенттердің ізденіс-зерттеушілік іс-әрекеттерін «Дербес туындылы дифференциалдық теңдеулер» курсын оқыту процесінде қалыптастыру әдістемесі: Философия докторы (PhD) ... дис. – Түркістан, 2018. – 197 б.
Омарова И.М. Болашақ математика мұғалімдерінің шектер теориясын оқып-үйрену үдерісінде жобалау-зерттеу іс-әрекеттерін жетілдіру. Философия докторы (PhD) ... дис. – Шымкент, 2020. – 84 с.
Калимбетов Б.Т., Омарова И.М., Ибрагимов Р., Ташпынар М. Студенттердің шектер теориясын меңгерудегі жобалау-зерттеу іс-әрекеттерінің педагогикалық шарттары // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2019. – №3 (113). – Б. 114–123.
Алтынбеков Ш.Е., Аширбаев Н.К., Бекболат М. Математикадан олимпиадалық тапсырмаларды шешуде оқушылардың зерттеушілік дағдысын қалыптастыру // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №2 (124). – Б. 221–232. https://doi.org/10.47526/2022-2/2664-0686.18
Лернер И.Я. Дидактические основы методов обучения. – М: Педагогика, 1981. –185 с.
Оконь В. Основы проблемного обучения. – М.: Просвещение, 1968. – 208 с.
Ларькина Е.В. Методика формирования элементов исследовательской деятельности учащихся основной школы на уроках геометрии: автореф. ... канд. пед. наук. – М., 1996. – 16 с.
Оскорбин Д.Н. Организация исследовательской деятельности школьников на уроках математики в классах математического профиля // Современные проблемы методики преподавания математики и информатики: материалы II Сибирских чтений. – Омск: ОмГПУ, 1997. – С. 86–88.
Karataev A., Ibragimov R., Kalimbetov B., Kerimbekov T. Methods for Measuring the Formation of Design and Research Activity of Students // Academic Journal of Interdisciplinary Studies. – 2022. – Vol.11, №6. – P. 92–102.
Altynbekov S., Ashirbayev N., Torebek Y., Kerimbekov T. Formation of Research Skills of Future Teachers of Mathematics in Solving Olympiad Problems // Academic Journal of Interdisciplinary Studies. – 2023. – Vol. 6 (12). – P. 335–345.
Грабарь М.И., Краснянская К.А. Применение математической статистики в педагогических исследованиях. Непараметрические методы. – М.: Педагогика, 1977. – 136 c.
REFERENCES
«Mektepke deіngі tarbie men oqytudyn, bastauysh, negіzgі orta, zhalpy orta, tehnikalyq zhane kasіptіk, orta bіlіmnen keіngі bіlіm berudіn memlekettіk zhalpyga mіndettі standarttaryn bekіtu turaly» Qazaqstan Respublikasy Oqu-agartu ministrіnің 2022 zhylgy 3 tamyzdagy №348 buirygy (QR Oqu-agartu ministrіnіn 23.09.2022 zh. №406 buirygymen ozgerіster engіzіlgen). [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2200029031 (date of access 12.02.2025) [in Kazakh] 2. Abylkassymova A.E. On Mathematical-Methodical Training Of Future Mathematics Teacher In The Conditions Of Content Updating Of School Education // Modern Journal of Language Teaching Methods (MJLTM). – 2018. – Vol. 8, Issue 3. – P. 411–414.
Semenov A.I., Abylkassymova A.E. Training the Future Mathematics Teacher: The Key to Change // Lomonosov Pedagogical Education Journal. – 2024. – №2. – P. 9–28. 4. Demchenkova N.A. Problemno-poiskovye zadachi kak sredstvo formirovania issledovatelskih umeniy budushego uchitelia v kurse metodiki prepodavania matematiki v pedvuze: dis. ... kand. ped. Nauk [Problem-based search tasks as a means of forming the research skills of a future teacher in the course of mathematics teaching methods at a pedagogical university: dis.]. – Toliatti, 2000. – 203 s. [in Russian] 5. Muratbekova M.A. Studentterdіn іzdenіs-zertteushіlіk іs-areketterіn «Derbes tuyndyly differencialdyq tendeuler» kursyn oqytu procesіnde qalyptastyru adіstemesі: Filosofia doktory (PhD) ... dis. [Methodology for the formation of search and research activities of students in the process of teaching the course “Differential equations of independent origin”: dis.]. – Turkіstan, 2018. – 197 b. [in Kazakh] 6. Omarova I.M. Bolashaq matematika mugalіmderіnіn shekter teoriasyn oqyp-uirenu uderіsіnde zhobalau-zertteu іs-areketterіn zhetіldіru. Filosofia doktory (PhD) ... dis. [Improving the design and research activities of future mathematics teachers in the process of studying the theory of limits: dis.]. – Shymkent, 2020. – 84 s. [in Kazakh] 7. Kalimbetov B.T., Omarova I.M., Ibragimov R., Tashpynar M. Studentterdіn shekter teoriasyn mengerudegі zhobalau-zertteu іs-areketterіnіn pedagogikalyq sharttary [Pedagogical conditions for design and research activities of students in mastering the theory of limits] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2019. – №3 (113). – B. 114–123. [in Kazakh] 8. Altynbekov Sh.E., Ashirbaev N.K., Bekbolat M. Matematikadan olimpiadalyq tapsyrmalardy sheshude oqushylardyn zertteushіlіk dagdysyn qalyptastyru [Formation of students' research skills in solving Olympiad tasks in mathematics] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2022. – №2 (124). – B. 221–232. https://doi.org/10.47526/2022-2/2664-0686.18 [in Kazakh] 9. Lerner I.Ia. Didakticheskie osnovy metodov obuchenia [Didactic foundations of teaching methods]. – M: Pedagogika, 1981. –185 s. [in Russian] 10. Okon V. Osnovy problemnogo obuchenia [Fundamentals of problem-based learning]. – M.: Prosveshenie, 1968. – 208 s. [in Russian] 11. Larkina E.V. Metodika formirovania elementov issledovatelskoi deiatelnosti uchashihsia osnovnoi shkoly na urokah geometrii: avtoref. ... kand. ped. nauk. [The methodology of forming the elements of research activities of primary school students in geometry lessons: abstract]. – M., 1996. – 16 s. [in Russian] 12. Oskorbin D.N. Organizacia issledovatelskoi deiatelnosti shkolnikov na urokah matematiki v klassah matematicheskogo profilia [Organization of students' research activities in mathematics lessons in math classes] // Sovremennye problemy metodiki prepodavania matematiki i informatiki: materialy II Sibirskih chteniy. – Omsk: OmGPU, 1997. – S. 86–88. [in Russian] 13. Karataev A., Ibragimov R., Kalimbetov B., Kerimbekov T. Methods for Measuring the Formation of Design and Research Activity of Students // Academic Journal of Interdisciplinary Studies. – 2022. – Vol.11, №6. – P. 92–102. 14. Altynbekov S., Ashirbayev N., Torebek Y., Kerimbekov T. Formation of Research Skills of Future Teachers of Mathematics in Solving Olympiad Problems // Academic Journal of Interdisciplinary Studies. – 2023. – Vol. 6 (12). – P. 335–345. 15. Grabar M.I., Krasnianskaia K.A. Primenenie matematicheskoi statistiki v pedagogicheskih issledovaniah. Neparametricheskie metody [Application of mathematical statistics in pedagogical research. Nonparametric methods]. – M.: Pedagogika, 1977. – 136 c. [in Russian]
