ULUSAL DEĞERLERİN ÇAĞDAŞ KAZAK LİRİZMİNE YANSIMASI
2 4
Anahtar Kelimeler:
aksiyoloji, değer, şiir, yorumbilim, yorumlama, ulusal varlık, edebi süreç.Özet
Makale, çağdaş Kazak şiirinin ulusal varlık, ulusal ruh, ulusal bilinç gibi aksiyolojik sorunlarını araştırıyor. Ulusal, evrensel aksiyolojik erdemler, sonsuzluğun güncel temalarından biridir. Sanatın mücevheri olarak kabul edilen edebiyat, bu değeri yayan, yücelten bir olgudur. Asil sözün ayrımı olan şiirsel söz (şiir), yukarıda tartışılan aksiyolojik malların propagandasına hizmet eden fenomenlerden biridir. Şiir, evrensel, ulusal gelenekleri yücelten ve iyiliğin değerini gelecek nesillere aktaran asil bir kelime, etik bir kelimedir. Kazak şiirinin aksiyolojik kriter ilkesine bağlı olarak toplumdaki rolü, misyonu olağanüstüdür. Kazak şiirsel kelimesi, ulusal değer, dünya görüşü olgusuyla örtülmüştür, asil bir kanalla emprenye edilmiştir ve ulusal ruhun habercisidir. Çünkü asırlık ulusal şiir, Kazak toplumunun iyiliğine hizmet eden bir değerler olgusudur.
Geçen yüzyılın ikinci yarısında edebi süreçteki yenilikçi değişiklikler, kelime sanatına yeni bir ivme, yeni bir nefes, ünlem getirdi ve asil kelimenin kalitesini artırdı. Diğer edebiyat türleri gibi şiir türü de teorik, şiirsel, üslup, sanatsal, ideolojik, tematik, anlamlı, niteliksel, didaktik, pratik anlamda mükemmeldir. Tematik yeniliklerden biri, Kazak halkının ulusal değerini temsil eden eserlerin şiir türünün zenginleşmesine katkıda bulunmasıdır.
Bu makale, şiirsel sözün aksiyolojik, didaktik misyonunu, şiirin temsilcilerini – toplumu insanlaştırmaya hizmet eden manevi bir aracı ele almaktadır. Ulusal kimliği, ulusal değeri kişileştiren ayetlerde Kazak halkının varlıklarını, ruhlarını ve bilincini uyandırmadaki tarihsel, sosyo-sosyal faaliyetleri izlenebilir.
Edebi süreçte ulusal zihniyeti yansıtan mezmurlar seçilir, ulusal bağlam bağlamında, onda ulusal değeri destekleyen ve yücelten aksiyolojik yönler incelenir.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қамзабекұлы Д. Ұлттық әдебиет және дәстүрлі ментальдік. – Алматы: Арна, 2013. – 192 б.
Қазақ әдебиетінің тарихы. Т.9. – Алматы: ҚАЗақпарат, 2013. – 998 б.
Ісмақова А. Асыл сөздің теориясы. – Алматы: Таңбалы, 2009. – 376 б.
Оразақын А. Тәуелсіздік тартулары. – Алматы: Жалын, 1998. – 156 б.
Жанр мен поэтика мәселелері. – Алматы: Әдебиет және өнер институты, 2004. – 300 б.
Борев Ю.Б. Эстетика. – Нұр-Сұлтан: Высшая школа, 2020. – 408 с.
Сариев Ш. Қазақ лирикасы: көркемдік ізденістер және ұлт тәуелсіздігі. – Алматы: Тау-Самал, 2012. – 336 б. 8. Жиенбаев С. Нан мен тұз. – Алматы: Жазушы, 1984. – 392 б.
Әдебиеттану терминдер сөздігі. – Алматы: Ана тілі, 1998. – 384 б.
Мырзалиев Қ. Ақ отау. – Алматы: Жазушы, 1968. – 176 б.
Сарин Қ. Құс жолындағы керуен. – Астана: Профи Медиа, 2014. – 144 б.
REFERENCES
Qamzabekuly D. Ulttyq adebiet jane dasturli mentaldik [National literature and traditional mental]. – Almaty: Arna, 2013. – 192 b. [In Kazakh]
Qazaq adebietinin tarihy [History of Kazakh literature]. T.9. – Almaty: Qazaqparat, 2013. – 998 b. [In Kazakh]
Ismaqova A. Asyl sozdin teoriasy [The theory of the noble word]. – Almaty: Tabaly, 2009. – 376 b. [In Kazakh]
Orazaqyn A. Tauelsizdik tartulary [Gifts of independence]. – Almaty: Jalyn, 1998. – 156 b. [In Kazakh]
Janr men poetika maseleleri [Problems of the genre and poetics]. – Almaty: Adebiet jane oner instituty, 2004. – 300 b. [In Kazakh]
Borev Iu.B. Estetika [Aesthetics]. – Nur-Sultan: Jogary mektep, 2020. – 408 s. [In Russian]
Sariev Sh. Qazaq lirikasy: korkemdik izdenister jane ult tauelsizdigi [Kazakh lyrics: artistic search and independence of the nation]. – Almaty: Tau-Samal, 2012. – 336 b. [In Kazakh]
Jienbaev S. Nan men tuz [Bread and salt]. – Almaty: Jazushy, 1984. – 392 b. [In Kazakh]
Adebiettanu terminder sozdigi [Dictionary of literary studies terms]. – Almaty: Ana tili, 1998. – 384 b. [In Kazakh]
Myrzaliev Q. Aq otau [White House]. – Almaty: Jazushy, 1968. – 176 b. [In Kazakh]
Sarin Q. Qus jolyndagy keruen [Caravan on the Milky Way]. – Astana: Profi Media, 2014. – 144 b. [In Kazakh]
