NEMAT KELIMBETOV’UN “ÜMİT” ROMANININ YAPI, TEMA VE ANLATIM BAKIMINDAN İNCELENMESİ
3 11
Anahtar Kelimeler:
Kazak edebiyatında nesir, psikolojik edebî eser, metin tahlili, otobiyografi, gerçekçilik.Özet
Kazak yazar, Nemat Kelimbetov’un Ümit adlı romanı psikolojik ve biyografik bir eserdir. Romanda yatalak bir hastanın eşine olan sevgi ve minneti gösterilmekte, hasta bir insanın hayat mücadelesi tasvir edilmektedir. Romanda aile içi fedakârlıklar, dostluk ve arkadaşlık dayanışması çarpıcı örneklerle başarılı bir biçimde sunulmaktadır. Bununla birlikte vefasızlık ve merhametsizlik gibi kavramlar yaşanmış olaylar üzerinden verilmektedir. Nemat Kelimbetov’un Ümit romanında birtakım gerçeklikler onun bakış açısıyla kaleme alınmış, yazarın hatıraları ve çevresindeki insanların yaşamı tasvir edilmiştir. Bu çalışmada, Ümit adlı romanın edebî değerinin ortaya konulmasına ve anlatıcının ideal insan tipini nasıl betimlediği hususlarına odaklanılmıştır. Bu şekilde, romanda yer alan toplumsal olaylar karşısında ümidini yitirmeyen insanların nasıl mücadele ettiklerinin analizi verilmek istenmiştir. Makalede yöntem olarak Prof. Şerif Aktaş’ın geliştirdiği çağdaş metin inceleme yöntemi esas alınarak romanının yapısı ve yapıya bağlı temel unsurları incelenip, olay örgüsünde öne çıkan aile sevgisi, vefa, hastaların ızdırabı, doktorların görevi, insanlar arası ilişkiler, merhamet, yardımseverlik, kahramanlık, fitne, okuma ve yazma alışkanlığı gibi temaların üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda metnin zihniyeti, yapısı, teması, dil ve anlatım özelliği ele alınmıştır.
Referanslar
KAYNAKLAR
Aktaş Ş. Anlatma Esasına Bağlı Metinlerin Tahlili. Teori ve Uygulama. – Ankara: Kurgan Edebiyat, 2013. – 220 s.
Nurpeyisov A. Asalet // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 127–130.
Elüvbayev S. Zırh veya Bir Sebat ve Aşk Hikâyesi // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 131–142.
Nurşayıkov A. Yiğitlik ve Bilgelik Destanı // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 143–148.
Hamzabekulı D. Gurur ve Eğitim Yüksekokulu // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 165–172.
Abdurahman S. Maneviyat Sırrı ve Manevi Şiir // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 173–184.
Kanatbayev D. Yiğitliğin Mihenk Taşı // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 184–188.
Majenkızı R. Dünya Okuyucuları için Ortak Kitap // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 189–190.
Kara A. Nemat Ağabey Türk Halklarının Kalbinde Sonsuza Dek Yaşayacak // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 219–222.
Mamet S. Kelimbetov Mücizesi // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 223–226.
Bingshi Y. Yılmaz Ruhun Sahibi // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 235–236. 12. Haidu Zh. Berraklık ve Saflıktan Doğan Eser // Kit.: Yaşlılık. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 237–240.
Әбдезұлы Қ. Профессор Немат Келімбетов және қазіргі қазақ руханияты // ҚазҰУ Хабаршысы. – 2010. – №4. – Б. 3–5.
Çetin N. Roman Çözümleme Yöntemi. – Ankara: Öncü Kitap Yayınları, 2009. – 304 s. 15. Zhiyenbayev Y., Baktiyaruly I. Nemat Kelimbetov’un Ümit Romanında İnsan // Türkoloji. – 2019. – №94. – S. 130–141.
Kelimbetov N. Ümit / Türkçeye aktaran: Gulnar Kara. – İstanbul: Selenge Yayınları, 2010. – 197 s.
Aktaş Ş. Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. 6. Baskı. – Ankara: Akçağ Yayınları, 2003. – 160 s.
Aktaş Ş. Şiir tahlili. Teori-Uygulama. – Ankara: Akçağ Yayınları, 2009. – 479 s.
REFERENCES
Aktaş Ş. Anlatma Esasına Bağlı Metinlerin Tahlili. Teori ve Uygulama [Analysis of Texts Based on Narration. Theory and Practice]. – Ankara: Kurgan Edebiyat, 2013. – 220 s. [in Turkish]
Nurpeyisov A. Asalet // Kit.: Yaşlılık [Nobility // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 127–130. [in Turkish]
Elüvbayev S. Zırh veya Bir Sebat ve Aşk Hikâyesi // Kit.: Yaşlılık [Armor or A Story of Perseverance and Love // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 131–142. [in Turkish]
Nurşayıkov A. Yiğitlik ve Bilgelik Destanı // Kit.: Yaşlılık [The Epic of Valor and Wisdom // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 143–148. [in Turkish]
Hamzabekulı D. Gurur ve Eğitim Yüksekokulu // Kit.: Yaşlılık [School of Pride and Education // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 165–172. [in Turkish]
Abdurahman S. Maneviyat Sırrı ve Manevi Şiir // Kit.: Yaşlılık [The Secret of Spirituality and Spiritual Poetry // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 173–184. [in Turkish]
Kanatbayev D. Yiğitliğin Mihenk Taşı // Kit.: Yaşlılık [The Touchstone of Valor // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 184–188. [in Turkish]
Majenkızı R. Dünya Okuyucuları için Ortak Kitap // Kit.: Yaşlılık [A Common Book for Readers of the World // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 189–190. [in Turkish]
Kara A. Nemat Ağabey Türk Halklarının Kalbinde Sonsuza Dek Yaşayacak // Kit.: Yaşlılık [Brother Nemat Will Live Forever in the Hearts of the Turkish Peoples // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 219–222. [in Turkish]
Mamet S. Kelimbetov Mücizesi // Kit.: Yaşlılık [The miracle of Kelimbetov // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 223–226. [in Turkish]
Bingshi Y. Yılmaz Ruhun Sahibi // Kit.: Yaşlılık [The Owner of an Indomitable Spirit // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 235–236. [in Turkish]
Haidu Zh. Berraklık ve Saflıktan Doğan Eser // Kit.: Yaşlılık [A Work Born of Clarity and Purity // In: Old Age]. – İstanbul: Artus Basım, 2011. – S. 237–240. [in Turkish]
Abdezuly Q. Professor Nemat Kelіmbetov zhane qazіrgі qazaq ruhaniaty [Professor Nemat Kelimbetov and modern Kazakh spirituality] // QazUU Habarshysy. – 2010. – №4. – B. 3–5. [in Kazakh]
Çetin N. Roman Çözümleme Yöntemi [The Method of Roman Analysis]. – Ankara: Öncü Kitap Yayınları, 2009. – 304 s. [in Turkish]
Zhiyenbayev Y., Baktiyaruly I. Nemat Kelimbetov’un Ümit Romanında İnsan [A Human Being in Nemat Kelimbetov's Novel Hope] // Türkoloji. – 2019. – №94. – S. 130–141. [in Turkish]
Kelimbetov N. Ümit [Hope] / Türkçeye aktaran: Gulnar Kara. – İstanbul: Selenge Yayınları, 2010. – 197 s. [in Turkish]
Aktaş Ş. Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş [An Introduction to the Art of the Novel and the Study of the Novel]. 6. Baskı. – Ankara: Akçağ Yayınları, 2003. – 160 s. [in Turkish]
Aktaş Ş. Şiir tahlili. Teori-Uygulama [Analysis of poetry. Theory-Application]. – Ankara: Akçağ Yayınları, 2009. – 479 s. [in Turkish]
