Modern Kazakistan'da marka adlarının dilsel özellikleri
10 10
Anahtar Kelimeler:
nominatif işlev, dil-kültürel kimliklendirme, pragmatonim, Kazak markaları, leksiko-semantik analiz, kültürel işaretlenme, fonosemantik.Özet
Kazakistan’da yaratıcı endüstrilerin ve tüketici pazarının aktif gelişimi koşullarında, marka adları dil-kültürel kimliklendirme, pragmatik konumlandırma ve sembolik temsiliyet aracı olarak özel bir öneme sahip olmaktadır. Makalede günümüz Kazak marka kültüründeki adlandırma dilsel mekanizmaları incelenmekte ve nominatif işlevin naming (isimlendirme) stratejileri aracılığıyla nasıl gerçekleştirildiği belirlenmektedir. Onomasiolojik paradigma içinde nominatif işlev, ikinci dereceden dilsel nominasyonun temel mekanizması olarak ele alınmakta olup, gösterge ifadesi ile denotat arasındaki istikrarlı ilişkiyi kurmaya yönelik, bilişsel, aksiyolojik ve kültürel bileşenlerle zenginleştirilmiş bir işlevdir. Bu işlev, markanın tanınırlığını sağlar, kavramları sözlü hale getirir, ürünü sembolik olarak kodlar ve kitlesel bilinçte yorumlanma yönlerini belirler.
Kazak markalarının (giyim, gıda, kozmetik, finans, teknoloji alanlarında) materyalleri temelinde nominatif işlevin farklı gerçekleştirme yolları belirlenmiştir: semantik şeffaflık, etnokültürel işaretlenme, fonosemantik ifadelilik ve görsel-grafik estetik. Örneğin, bazı marka adları meteorolojik metaforları aktif olarak kullanarak zindelik ve doğallığı konotatif olarak ifade eder; geleneksel isimler kadınsılık ve güzelliği temsil eder; toponimler ve evrensel İngilizce kelimelerin birleşimi küresel-yerel sentez modelini uygular; sıfatlar ve refahı ifade eden kelimeler finans sektöründe açıklık ve güvenilirliği gösterir; yüksek duygusal yük taşıyan kelimeler duygusal-pragmatik ve metaforik stratejileri birleştirir; doğu estetiği, yumuşaklık ve görsel simetriyle ilişkili kelimeler yumuşaklık ve hassasiyet hissi yaratır; İslam’daki ruhani hediye kavramına dayanan adlar markanın etik yönelimlerini iletir ve kalıcı değer bağlantısı oluşturur.
Böylece Kazakistan’daki marka adlarının yapısında nominatif işlev; leksiko-semantik, kültürel işaretlenme, toponimik, dini-değersel, fonosemantik, motivasyonel ve duygusal-sembolik gibi çeşitli dilbilimsel mekanizmalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Marka adı, nötr bir nominasyon olmaktan ziyade, kültürel, etik ve pragmatik anlamları dilsel form aracılığıyla hayata geçiren çok katmanlı bilişsel bir yapı olarak hizmet eder.
Referanslar
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ
Кубрякова Е.С. Язык и знание: на пути получения знаний о языке: части речи с когнитивной точки зрения. Роль языка в познании мира. – М.: Языки славянской культуры, 2004. – 560 с.
Карасик В.И. Языковой круг: личность, концепты, дискурс. – М.: Гнозис, 2017. – 390 с.
Суперанская А.В. Общая теория имени собственного. – М.: Наука, 2005. – 367 с.
Алпатов В.М. Язык и общество: социолингвистические очерки. – М.: Языки славянской культуры, 2007. – 288 с.
Кожанова Ю.В. Лингвокультурные аспекты номинации в рекламе. – СПб.: Изд-во СПбГУ, 2012. – 210 с.
Гаврилова Г.П. Когнитивные аспекты лингвистической номинации. – Екатеринбург: УрГУ, 2009. – 245 с.
Бабенко Л.Г. Лингвокультурология: учебное пособие. – Волгоград: Изд-во ВолГУ, 2011. – 198 с.
Красных В.В. Этнопсихолингвистика и лингвокультурология. – М.: Гнозис, 2004. – 320 с.
Воркачёв С.Г. Лингвокультурология: учебное пособие. – М.: Изд-во РУДН, 2010. – 256 с.
Котлер Ф. Маркетинг. Менеджмент: экспресс-курс. – СПб.: Питер, 2010. – 384 с.
Темпорал П. Брендинг в Азии: как создать сильный бренд. – М.: Альпина Бизнес Букс, 2008. – 256 с.
Аймагамбетова М.М. Культурные коды в медийном дискурсе Казахстана // Научная перспектива. – 2022. – №5. – С. 22–26.
Абдрахманова Ж., Саурыкова К., Шоибекова Г. Сравнительное исследование казахского туристического дискурса // Вестник КазНУ. Серия филологическая. – 2023. – Т. 189, №3. – С. 181–195.
Шаймерденова Н.Ж. Языковая идентичность в условиях билингвизма: социолингвистические аспекты // Вестник КазНУ. Серия филологическая. – 2021. – №2(186). – С. 45–53.
Смагулова Г.Н. Фразеологизмы как отражение национального менталитета казахского народа. – Алматы: Қазақ университеті, 2021. – 198 с.
Сабитова З.К. Межкультурная коммуникация и лингвокультурная идентичность: казахстанский аспект // Язык и культура. – 2020. – №1(49). – С. 112–120.
Новичихина М.Е. Коммерческая номинация: теория и практика: учебное пособие. – Воронеж: Кварта, 2018. – 246 с.
Ремчукова Е.Н. Массовый лингвокреатив: преодоление стандарта // Вестник РУДН. Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика. – 2013. – №2. – С. 83–90. REFERENCES
Kubryakova E.S. Iazyk i znanie: na puti poluchenia znaniy o iazyke: chasti rechi s kognitivnoi tochki zrenia. Rol iazyka v poznanii mira [Language and Knowledge: Towards Understanding Language: Parts of Speech from a Cognitive Perspective. The Role of Language in the Cognition of the World]. – M.: Iazyki slavianskoi kultury, 2004. – 560 s. [in Russian]
Karasik V.I. Iazykovoi krug: lichnost, koncepty, diskurs [The Language Circle: Personality, Concepts, Discourse]. – M.: Gnozis, 2017. – 390 s. [in Russian]
Superanskaia A.V. Obshaia teoria imeni sobstvennogo [General Theory of Proper Names]. – M.: Nauka, 2005. – 367 s. [in Russian]
Alpatov V.M. Iazyk i obshestvo: sociolingvisticheskie ocherki [Language and Society: Sociolinguistic Essays]. – M.: Iazyki slavyanskoi kultury, 2007. – 288 s. [in Russian]
Kozhanova Iu.V. Lingvokulturnye aspekty nominacii v reklame [Linguocultural Aspects of Naming in Advertising]. – SPb.: Izd-vo SPbGU, 2012. – 210 s. [in Russian] 6. Gavrilova G.P. Kognitivnye aspekty lingvisticheskoi nominacii [Cognitive Aspects of Linguistic Nomination]. – Ekaterinburg: UrGU, 2009. – 245 s. [in Russian]
Babenko L.G. Lingvokulturologia: uchebnoe posobie [Linguoculturology: Textbook]. – Volgograd: Izd-vo VolGU, 2011. – 198 s. [in Russian]
Krasnyh V.V. Etnopsiholingvistika i lingvokulturologia [Ethnopsycholinguistics and Linguoculturology]. – M.: Gnozis, 2004. – 320 s. [in Russian]
Vorkachiov S.G. Lingvokulturologia: uchebnoe posobie [Linguoculturology: Textbook]. – M.: RUDN, 2010. – 256 s. [in Russian]
Kotler F. Marketing. Menedzhment: ekspress-kurs [Marketing. Management: Express Course]. – SPb.: Piter, 2010. – 384 s. [in Russian]
Temporal P. Brending v Azii: kak sozdat silnyi brend [Branding in Asia: How to Build a Strong Brand]. – Moscow: Alpina Business Books, 2008. – 256 p. [in Russian]
Aimagambetova M.M. Kulturnye kody v mediynom diskurse Kazakhstana [Cultural Codes in the Media Discourse of Kazakhstan] // Nauchnaia Perspektiva. – 2022. – №5. – S. 22–26. [in Russian]
Abdrahmanova Zh., Saurykova K., Shoibekova G. Sravnitelnoe issledovanie kazahskogo turisticheskogo diskursa [Comparative Study of Kazakh Tourist Discourse] // Vestnik KazNU. Seria Filologicheskaia. – 2023. – T. 189, №3. – S. 181–195. [in Russian]
Shaimerdenova N.Zh. Iazykovaia identichnost v usloviah bilingvizma: sociolingvisticheskie aspekty [Language Identity under Bilingualism: Sociolinguistic Aspects] // Vestnik KazNU. Seriya Filologicheskaia. – 2021. – №2(186). – S. 45–53. [in Russian]
Smagulova G.N. Frazeologizmy kak otrazhenie natsionalnogo mentaliteta kazakhskogo naroda [Phraseologisms as a Reflection of the National Mentality of the Kazakh People]. – Almaty: Qazaq universiteti, 2021. – 198 p. [in Russian]
Sabitova Z.K. Mezhkulturnaia kommunikacia i lingvokulturnaia identichnost: kazahstanskiy aspekt [Intercultural Communication and Linguocultural Identity: The Kazakhstani Aspect] // Iazyk i Kultura. – 2020. – №1(49). – S. 112–120. [in Russian]
Novichihina M.E. Kommercheskaia nominacia: teoria i praktika: uchebnoe posobie [Commercial Naming: Theory and Practice. Textbook]. – Voronezh: Kvarta, 2018. – 246 s. [in Russian]
Remchukova E.N. Massovyi lingvokreativ: preodolenie standarta [Mass Linguistic Creativity: Overcoming the Standard] // Vestnik RUDN. Seria: Teoria iazyka. Semiotika. Semantika. – 2013. – №2. – S. 83–90. [in Russian]
