ҚАЗАҚ ЖӘНЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІНДЕГІ НАН АТАУЛАРЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ФРАЗЕОЛОГИЗМДЕ
0 1
Кілт сөздер:
фразеологизм, идиома, фразеологиялық бірлік, қазақ және ағылшын тілі, нан атаулары.Аңдатпа
Бұл мақалада ағылшын және қазақ тілдерінің фразеологиялық бірліктерінің мәдени-ұлттық ерекшеліктері зерттеледі, сондай-ақ оларды салыстыру және талдау жүргізіледі. Әр мәдениеттің бірегейлігі фразеологизмдерді мұқият қарастырған кезде айқын болады, өйткені бір тілдің сөйлемшелер жиынтығы басқа тілдердегі фразеологиялық бірліктердің элементтерінен айтарлықтай ерекшеленуі мүмкін. Бұл әртүрлі халықтардың менталитетін, мәдени дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын тереңірек түсіну үшін фразеологиялық бірліктерді зерттеудің маңыздылығын көрсетеді және оларды салыстыру әр елдің айрықша ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді. Генетикалық байланысы жоқ тілдерге қатысты фразеологиялық бірліктерді салыстырмалы зерттеу шетелдік сөйлемшелердің мағыналарын түсінуді жақсартуға ғана емес, сонымен қатар олардың ұлттық-мәдени ерекшеліктері мен өзіндік ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді. Мақалада қазіргі заманғы лингвомәдени зерттеулер аясында ұлттық-мәдени код арқылы фразеологиялық бірліктерді зерттеудің фразеологиялық аспектісі баяндалады, қазақ және ағылшын тілдерінің фразеологиялық бірліктерінің салыстырмалы сипаттамасы келтіріледі. Зерттеу барысында қазақ-ағылшын фразеологиялық сөздіктерінен үздіксіз іріктеу әдісімен іріктелген нан атауларына байланысты фразеологиялық бірліктер жиналды және талданды. Талдау нәтижесінде лексикалық және семантикалық деңгейлердегі ұқсастықтар да, айырмашылықтар да анықталды, бұл екі тіл мәдениетінің мәнін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Шингарева М.Ю., Нарожная В.Д., Кожахметова С.Н. Русские и казахские фразеологические обороты с колористическим компонентом: этно-лингвокультурологический аспект изучения // Известия КазУМОиМЯ имени Абылай хана, серия «Филологические науки». – 2022. – №3 (66). – С. 201–220.
Kaskova M.E., Ustinova O.V., Bolshakova E.K. Phraseological Units with the Word “Bread” in Russian, French and Italian Linguocultures // RUDN Journal of Language Studies, Semiotics and Semantics. – 2020. – №11(2). – Р. 319–329. 3. Kurmangali F., Mamayeva G., Bayymbetova A. The national code national cultural connotation of regular expressions and national code in Kazakh and English languages // Bulletin of the Eurasian humanitarian institute. – 2024. – №1. – P. 67–79.
Муратова А.Б. Общность фразеологических оборотов казахского, русского и английского языков // «Шет тілді білім беру: тәжірибе, мәселелер, жаңашылдығы» атты институтішілік студенттердің ғылыми конференциясының материалдары. – Арқалық: АрқМПИ, 2017. – Б. 190–195.
Жамбылқызы М. Қазақ және ағылшын тілдеріндегі фразеологиялық бірліктерді зерттеу тарихы // ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы. – 2016. – №3. – Б. 155–160.
Shelia M. Lexico-semantic aspect of linguoculturological concepts “bread” and “wine” in the georgian and english phraseological units // WEST-EAST. – 2019. – Vol 2/1, №1. – P. 53–58. https://doi.org/10.33739/2587-5434-2019-2-53-58 7. Атабаева М., Булекбаeва Л., Жилкибаевa А. Ш. Сарыбаев аймақтық лексикадағы тағам атауларының лексика-семантикалық ерекшеліктері жайында // Абай атындағы ҚазҰПУ хабаршысы, Филология ғылымдары сериясы. – 2020. – №2 (72). – Б. 137–143. 8. Жунусова М., Кельдибаева А. Қазақ және ағылшын тілдеріндегі мәнерлі сөздердің жалпы сипаты // Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің хабаршысы, Филология сериясы. – 2017. – №2. – Б. 34–38.
Dedej M. Several Ethnological Meanings Reflected to Adjectival Phraseological Units // US-China Education Review. – 2014. – Vol. 4. – №11. – P. 846–852.
Марушкина Н.С. «Гастрономические» фразеологические единицы как средство формирования концепта еда // Преподаватель ХХI век. – 2012. – Т. 2. – №2. – С. 359–362.
Toska T. The Phraseological Unit as an Expression of Experience: The Case of the Words “Baltë” (Mud) and “Bukë” (Bread) // ANGLISTICUM. Journal of the Association-Institute for English Language and American Studies. – 2015. – №4. – P. 108–111. REFERENCES
Shingareva M.Iu., Narojnaia V.D., Kojahmetova S.N. Russkie i kazahskie frazeologicheskie oboroty s koloristicheskim komponentom: etno-lingvokulturologicheskiy aspekt izuchenia [Russian and Kazakh phraseological phrases with a coloristic component: ethno-linguistic and cultural aspect of the study] // Izvestia KazUMOiMIa imeni Abylai hana, seria «Filologicheskie nauki». – 2022. – №3 (66). – S. 201–220. [in Russian]
Kaskova M.E., Ustinova O.V., Bolshakova E.K. Phraseological Units with the Word “Bread” in Russian, French and Italian Linguocultures // RUDN Journal of Language Studies, Semiotics and Semantics. – 2020. – №11(2). – R. 319–329.
Kurmangali F., Mamayeva G., Bayymbetova A. The national code national cultural connotation of regular expressions and national code in Kazakh and English languages // Bulletin of the Eurasian humanitarian institute. – 2024. – №1. – P. 67–79.
Muratova A.B. Obshnost frazeologicheskih oborotov kazahskogo, russkogo i angliyskogo iazykov [Common phraseological phrases of Kazakh, Russian and English languages] // «Shet tіldі bіlіm beru: tajіribe, maseleler, janashyldygy» atty institutіshіlіk studentterdіn gylymi konferenciasynyn materialdary. – Arqalyq: ArqMPI, 2017. – B. 190–195. [in Russian]
Jambylqyzy M. Qazaq jane agylshyn tіlderіndegі frazeologialyq bіrlіkterdі zertteu tarihy [History of the study of phraseological units in the Kazakh and English languages] // QazUU Habarshysy. Filologia seriasy. – 2016. – №3. – B. 155–160. [in Kazakh]
Shelia M. Lexico-semantic aspect of linguoculturological concepts “bread” and “wine” in the georgian and english phraseological units // WEST-EAST. – 2019. – Vol 2/1, №1. – P. 53–58. https://doi.org/10.33739/2587-5434-2019-2-53-58
Atabaeva M., Bulekbaeva L., Jilkibaeva A. Sh. Sarybaev aimaqtyq leksikadagy tagam ataularynyn leksika-semantikalyq erekshelіkterі jaiynda [Sh. Sarybayev about lexical and semantic features of food names in regional vocabulary] // Abai atyndagy QazUPU habarshysy, Filologia gylymdary seriasy. – 2020. – №2 (72). – B. 137–143. [in Kazakh]
Junusova M., Keldibaeva A. Qazaq jane agylshyn tіlderіndegі manerlі sozderdіn jalpy sipaty [General characteristics of expressive words in Kazakh and English] // Al-Farabi atyndagy Qazaq Ulttyq universitetіnіn habarshysy, Filologia seriasy. – 2017. – №2. – B. 34–38. [in Kazakh]
Dedej M. Several Ethnological Meanings Reflected to Adjectival Phraseological Units // US-China Education Review. – 2014. – Vol. 4. – №11. – P. 846–852.
Marushkina N.S. «Gastronomicheskie» frazeologicheskie edinicy kak sredstvo formirovania koncepta eda [“Gastronomic” phraseological units as a means of forming the concept of food] // Prepodavatel XXI vek. – 2012. – T. 2. – №2. – S. 359–362. [in Russian]
Toska T. The Phraseological Unit as an Expression of Experience: The Case of the Words “Baltë” (Mud) and “Bukë” (Bread) // ANGLISTICUM. Journal of the Association-Institute for English Language and American Studies. – 2015. – №4. – P. 108–111.
