БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІНІҢ ТӘРБИЕЛІК МӘНІ
14 7
Кілт сөздер:
көркемөнер, бейнелеу өнері, кескіндеме, ұлттық құндылық, мәдениет, эстетикалық тәрбие.Аңдатпа
Мақалада баланы әсемдікке баулитын көркем өнер туындыларының мектептегі заманауи оқу-тәрбие үдерісін қамтамасыз етудегі маңызды орны жайлы мәселелер қарастырылады. Кез-келген өнер жанры сияқты бейнелеу өнерінде эмоционалды әсердің таңғажайып күші бар: ол әлемнің көрнекі көкжиектерін ашып қана қоймайды, сонымен бірге бейнелеген образымен де баурап алады, мысалы, қазақ даласы өзінің сұлу табиғатымен тартымды. Бейнелеу өнерімен байланыста болатын оқушы өмірді әр түрлі көріністерде сүю үшін өзінің адами мүмкіндіктерін кеңейтеді. Сонымен қатар, өмірді оның қиялымен және үмітімен толықтырылған белгілі бір көркемдік ерекшелікпен сүйеді. Бұл байланыс – бейнелеу өнерінің тәрбие үдерісіндегі ең басты құралы. Оқушыларға көркемөнердің тәрбиелік ықпалы – балалардың өнерді сезінуі, түсінуі, сүюі және бағалауы, көркемдік құндылықтар жасау қабілетін қалыптастырудың мақсатты педагогикалық үдерісі. Бейнелеу өнері, оның ішінде кескіндеме жанры бойынша білім беру – оқушылардың көркем шығармашылық бағытындағы дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру үдерісі. Бейнелеу өнерін практикалық оқыту әрдайым көркемдік сауаттылық дағдыларын қалыптастыру, өнер туындыларын эмоционалды қабылдауды дамыту, интеллектуалды қабілеттерді қалыптастыру, көркемдік талғамды жетілдіру сияқты күрделі мәселені шешеді. Бейнелеу өнері туындыларының маңызды тәрбиелік қызметі – көркем және эстетикалық білім беру, сол арқылы оқушыларды әдемілік пен әсемлікке баулу. Көркем шығармашылықтың көрнекті үлгілерін зерделеу оқушылардан белгілі бір ой-өрісті, сезім мәдениетін және қабылдау өткірлігін талап етеді.
Зерттеу жұмысымыздың негізгі мақсаты – көркем туындыларды қолдана отырып, эстетикалық тәрбиенің мәні мен маңызын арттыра түсу.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Нысанбаев Ә. «Қазақстан» Ұлттық энциклопедиясы. – Алматы: «Қазақстан энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998. – 720 б. 2. Джумашева А.С. Қазақстанның кәсіби бейнелеу өнерінің дамуы. [Электронды ресурс]. URL: https://www.rusnauka.com/45_PWMN_2016/Pedagogica/3_220175.doc.htm (қаралған күні 22.03.2024)
Сманов І.С. Кескіндеме педагогикасы. – Шымкент: Дортмунд. – 2021. – 110 б.
Ералин Қ. Кеңістік көріністерін бейнелеу. – Түркістан: Тұран. – 2006. – 80 б.
Ералин К.Е., Тастемиров К.Т. Методы изучения творчества народных мастеров. –Шымкент: МКТУ им. Х.А.Ясави, 1995. – 120 с.
Жанбиршиев С.Н. Отандық кескіндеме арқылы мектеп оқушыларына адамгершілік-эстетикалық тәрбие беру: пед. ғыл. канд. ... дис. – Түркістан, 2008. – 156 б.
Сманов І.С. Кескіндеменің өнер немесе тәрбиелік әлеуеті қандай болуы мүмкін // Халықаралық ғылыми-теориялық және ғылыми-әдістемелік конференция материалдары. – Шымкент, 1982. – Б. 117–120. 8. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. – Алматы: Аруна, 2005. – 656 б.
Шипанов А.С. Әуесқой жас суретшілер мен мүсіншілерге. – Алматы: Мектеп, 1989. – 170 б. 10. Берістен Ж. Кескіндеменің көркем кеңістігі // Егемен Қазақстан. 8 қаңтар, 2021. [Электронды ресурс]. URL: https://egemen.kz/article/260496-keskindemeninh-korkem-kenhistigi (қаралған күні 12.05.2024) REFERENCES
Nysanbaev A. «Qazaqstan» Ulttyq enciklopediasy [National Encyclopedia “Kazakhstan”]. – Almaty: «Qazaqstan enciklopediasy» Bas redakciasy, 1998. – 720 b. [in Kazakh] 2. Djumasheva A.S. Qazaqstannyn kasіbi beineleu onerіnіn damuy [Development of Professional Fine Arts in Kazakhstan]. [Electronic resource]. URL: https://www.rusnauka.com/45_PWMN_2016/Pedagogica/3_220175.doc.htm (date of access 22.03.2024) [in Kazakh] 3. Smanov І.S. Keskіndeme pedagogikasy [Pedagogy of painting]. – Shymkent: Dortmund. – 2021. – 110 b. [in Kazakh] 4. Eralin Q. Kenіstіk korіnіsterіn beineleu [Representation of space scenes]. – Turkіstan: Turan. – 2006. – 80 b. [in Kazakh] 5. Eralin K.E., Tastemirov K.T. Metody izuchenia tvorchestva narodnyh masterov [Methods of studying the creativity of folk artists]. – Shymkent: MKTU im. H.A. Iasavi, 1995. – 120 s. [in Russian] 6. Janbirshiev S.N. Otandyq keskіndeme arqyly mektep oqushylaryna adamgershіlіk-estetikalyq tarbie beru: ped. gyl. kand. ... dis. [Moral and aesthetic education of schoolchildren through domestic painting: dis.]. – Turkіstan, 2008. – 156 b. [in Kazakh] 7. Smanov І.S. Keskіndemenіn oner nemese tarbielіk aleuetі qandai boluy mumkіn [What can be the artistic or educational potential of painting] // Halyqaralyq gylymi-teorialyq jane gylymi-adіstemelіk konferencia materialdary. – Shymkent, 1982. – B. 117–120. [in Kazakh] 8. Qazaq madenietі. Enciklopedialyq anyqtamalyq [Kazakh culture. Encyclopedic reference book]. – Almaty: Aruna, 2005. – 656 b. [in Kazakh] 9. Shipanov A.S. Auesqoi jas suretshіler men musіnshіlerge [For young amateur artists and sculptors]. – Almaty: Mektep, 1989. – 170 b. [in Kazakh] 10. Berіsten J. Keskіndemenіn korkem kenіstіgі [Artistic space of painting] // Egemen Qazaqstan. 8 qantar, 2021. [Electronic resource]. URL: https://egemen.kz/article
