Қазақстан университетінде ЖОО-дан кейінгі білім алушылардың ғылыми-зерттеу құзыреттілігін жетілдіру
0 0
Кілт сөздер:
жоғары оқу орнынан кейінгі білім, зерттеушілік құзыреттілік, ғылыми-зерттеу қызметі, академиялық ағылшын тілі, ғылыми жазба.Аңдатпа
Бұл мақала еліміздегі магистранттар мен докторанттардың зерттеу құзыреттілігін арттыру стратегияларын зерттейді, ұлттық зияткерлік әлеуетті нығайту және оның жаһандық академиялық қауымдастыққа интеграциялануын жеңілдету мақсатын көздейді. 2020–2024 жылдар аралығындағы Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетіне (ҚазҰПУ) баса назар аудара отырып, магистранттар мен докторанттардың зерттеу қызметіне қатысуын және олардың қатысуына кедергі келтіретін негізгі барьерлерді анықтайды. Аралас әдіснаманы қолдана отырып, зерттеу сауалнамалар, сұхбаттар және институционалдық жазбалар арқылы жиналған сандық және сапалық деректерді біріктіреді. Авторлар нақты магистранттар мен докторанттардың зерттеу жобаларына қатысуын, конференцияларға қатысуын және ғылыми журналдардағы жарияланымдар санын зерттеді.
Негізгі нәтижелер магистранттар мен докторанттардың тек 41,5%-ы ғана зерттеу жобаларына белсенді қатысқанын көрсетті. Халықаралық конференцияларға қатысу 3,6% деңгейінде өте төмен болды, ал университет ұйымдастырған конференцияларға қатысу 37,41%-ға, ал ұлттық конференцияларға 15,23%-ға жетті. Жарияланымдар саны да шектеулі болды, студенттердің тек 23,57%-ы ұлттық деңгейде жариялаған. Осы жарияланымдардың 63,96%-ы отандық журналдарда, ал небәрі 12,47%-ы SCI, IE және CSCD сияқты дерекқорларда индекстелген халықаралық журналдарда жарияланған. Бұл нәтижелер отандық және халықаралық ғылыми өнімділік арасындағы айтарлықтай алшақтықты көрсетеді. Осы мәселелерді шешу үшін мақалада студенттік зерттеу жобалары мен халықаралық конференцияларға қатысуды қолдау үшін ішкі гранттық схемаларды құруды, ғылыми коммуникация дағдыларын жетілдіру және беделді халықаралық журналдарда жариялауды қолдау үшін мақсатты академиялық ағылшын тілінде оқытуды қамтамасыз етуді және ғылыми жазу мен жариялауға бағытталған семинарлар мен тәлімгерлік бағдарламаларын ұйымдастыруды қоса алғанда, іске асыруға болатын ұсыныстар ұсынылады. Осы бастамаларды жүзеге асыру магистранттар мен докторанттардың зерттеу қызметін ұлттық және халықаралық ғылыми басымдықтарға неғұрлым сәйкес келтіруге, осылайша Қазақстандағы жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру сапасын арттыруға, оның жаһандық академиялық бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, неғұрлым динамикалық зерттеу ортасын қалыптастыруға және Қазақстанның жаһандық ғылыми қауымдастықтағы орнын нығайтуға ықпал етеді деп күтілуде.
Әдебиеттер тізімі
REFERENCES
Qazaqstan Respublikasynda bilim berudi jane gylymdy damytudyń 2020-2025 jyldarga arnalgan memlekettik bagdarlamasy [State program for the development of education and science of the Republic of Kazakhstan for 2020–2025]. [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900000988 (date of access 03.02.2024) [in Kazakh]
Бозыев Р.С. Педагогикадағы ғылыми зерттеулердің әдістемесі: ұжымдық монография – Нұр-Сұлтан: Планета, 2020. – Б. 207–208. 3. Purwati R., Liestari S.P., Suwandi T., Wulan A.R., Utari S. Profile of learning experiences and students’ scientific inquiry skills in science subjects // Proceedings of the International Conference on Educational Assessment and Policy (ICEAP 2020). – Paris: Atlantis Press, 2020. – №545. – P. 22–28. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210423.059 4. Idris N., Talib O., Razali F. Strategies in mastering science process skills in science experiments: a systematic literature review // Jurnal Pendidikan IPA Indonesia. – 2022. – Vol. 11, №1. – P. 155–170. https://doi.org/10.15294/jpii.v11i1.32969.
Lubiano M.L.D., Magpantay M.S. Enhanced 7E Instructional model towards enriching science inquiry skills // International Journal of Research in Education and Science. – 2021. – Vol. 7, №3. – P. 630–658. https://doi.org/10.46328/ijres.1963.
Bessarab A., Sadivnychyi V., Ilchenko A., Ripka G., Shaposhnikova V., Tainel E. Development of students’ research activity during studying at higher education institutions // Studies of Applied Economics. – 2021. – Vol. 39, №5. – P. 315–325. https://doi.org/10.25115/eea.v39i5.4866.
Musabekova G., Chakanova S., Boranbayeva A., Utebayeva A., Kazybayeva K., Alshynbayev K. Structural conceptual model of forming readiness for innovative activity of future teachers in general education school // Opción. – 2018. – Vol. 33, №85. – P. 217–240.
Truran P. The development of creative thinking in graduate students doing scientific research // Educational Technology Publications. – 2016. – Vol. 43. – P. 41–46.
Kosshygulova A., Sarsenbayeva L., Karakulova Z. Pedagogical and psychological conditions for the organization of independent work of students // European Journal of Contemporary Education. – 2022. – Vol. 11, №4. – P. 1134–1146. https://doi.org/10.13187/ejced.4.1134.
Prodromou T., Lavicza Z. Inquiry-Based Learning in Statistics: When Students Engage with Challenging Problems in STEM Disciplines. In: STEM Education: An Emerging Field of Inquiry. – Leiden: BRILL, 2020. – P. 117–131. https://doi.org/10.1163/9789004391413_008.
Berikkhanova A., Sapargaliyeva B., Ibraimova Zh., Wilson E. Conceptualising the integration of action research into the practice of teacher education universities in Kazakhstan // Education Sciences. – 2023. – Vol. 13, No. 10. https://doi.org/10.3390/educsci13101034.
Clark L. Bridging the Authority Gap: Partnerships Between Postgraduates and Undergraduates. – London: Routledge, 2021. – 200 p.
Harrowell J., Davies T., Disney T. Creating Space for Failure in Geographical Research // The Professional Geographer. – 2018. – Vol. 70, №2. – P. 230–238.
Sihynbaeva, J.S., Joldasbekova D.A. Bolashaq arnaiy pedagogtardyn kasibi qyzmetin jetildiruge daiyndygyn arttyru [Increasing the readiness of future special teachers to improve their professional activities] // Ahmet Iasauı atyndagy universitetinin habarshysy. – 2023. – №3(129). – B. 224–238. [in Kazakh]
15.Salavati S. Use of digital technologies in education: The complexity of teachers’ everyday practice: dis. – Växjö: Linnaeus University, 2020. – 200 p. 16. Pramita S.D., Eka C.P., Ari W., Diana R. Inquiry ability of students to develop cognitive ability in learning hydrostatic pressure // Research in Physics Education. – 2023. – Vol. 2, №2. – P. 138–153.
Zhang Y., Jiang Y. Investigation and analysis on the cultivation of academic competence of postgraduates // Open Access Library Journal. – 2021. – Vol. 8, №10. – P. 1–12. https://doi.org/10.4236/oalib.1107967.
Morrison M.E., Lom B., Buffalari D., Chase L., Fernandes J.J., McMurray M.S., Stavnezer A.J. Integrating Research into the Undergraduate Curriculum: 2. Scaffolding Research Skills and Transitioning toward Independent Research // Journal of Undergraduate Neuroscience Education. – 2020. – Vol. 19, №1. – P. A64–A74.
Matilainen R., Nuora P., Valto P. Student Experiences of Project-Based Learning in an Analytical Chemistry Laboratory Course in Higher Education // Chemistry Teacher International. – 2021. – Vol. 3, №3. – P. 229–238.
Partanen L. How Student-Centred Teaching in Quantum Chemistry Affects Students’ Experiences of Learning and Motivation: Self-Determination Theory Perspective // Chemistry Education Research and Practice. – 2020. – Vol. 21, №1. – P. 79–94.
