Syntactic Features of the Kazakh Printing Language
0 2
Keywords:
syntax of the press language, culture of the language, Kazakh press, genre classification, lexical features, grammatical features, literary norm.Abstract
The research work examines the syntactic and stylistic features of the language of the press, one of the topics studied in the 30th anniversary of the country's independence at a later stage of syntax in Kazakh linguistics. The article examines the syntax of the Kazakh language of printing; genre classification of the Kazakh language of printing; lexical and grammatical features of the Kazakh language of printing; the function of the syntax of the Kazakh language of printing in the formation of literary norms; Issues such as the definition of syntactic features of newspaper article titles have been consistently considered by materials from the city newspaper “Turkestan”.
The works of scientists are devoted to the issues of studying the language of mass media texts, their structural and genre features, discursive, stylistic nature. Both foreign and Kazakh scientists make a great contribution to such research.
A number of studies have been conducted in the field of studying individual genres of mass media, the diversity of media cultures, as well as media cultures at various linguistic levels, including syntactic ones. However, so far, a sentence or phrase has not been considered in a comparative aspect based on press materials. The relevance of the topic lies in a comprehensive study of the linguistic features of mass communication, including the scientific direction – a systematic and multidimensional analysis of newspaper texts from the point of view of the emergence and development of media linguistics. In this research paper, one of the directions of studying media texts is, in particular, a comprehensive analysis of the syntactic features of press texts from a linguistic point of view.
References
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Момынова Б. «Қазақ» газетіндегі жазу мен емле // Tiltanym. – 2020. – №3. – Б. 11–18. 2. Момынова Б.Қ. «Қазақ» газеті (1913-1918): әліпби, емле ерекшеліктері және лексика-грамматикасы: монография / Жауапты ред. Б. Сағындықұлы. – Алматы: Қазақ тілі, 2022. – 256 б.
Ихсангалиева Г.К. Функционально-прагматический анализ заголовков (на материале казахстанских газет и телепрограмм): дис. ... канд. филол. наук. – Алматы, 2000. – 135 с.
Райымбекова Б.Ж. Газетный текст на русском и казахском языках: автореф. ... канд. филол. наук. – Алматы, 1999. – 25 с.
Жақсыбаева Ф.З. Газет мәтіні прагматикасының функциясы: филол. ғыл. канд. ... дис. – Алматы, 2000. – 153 б.
Қазақстан Республикасының Бұқаралық ақпарат құралдары туралы Заңы. [Электронды ресурс]. URL: https://www.nlrk.kz/index.php?option=com_content&view=article&id= 1359:r-b-araly-a-parat-raldary-turaly-za-y&catid=136&lang=kz&Itemid=519 (қаралған күні 20.10.2024)
Здоровега В.Й. Теорія і методика журналістської творчості: підручник. – 2-ге вид., перероб. і доп. – Львів: ПАІС, 2004. – 268 с.
Melo J.M., Assis F. Journalistic genres and formats: a classification model // Intercom–RBCC. – 2016. – V. 39, N1. – P. 39–54.
Колесниченко А.В. Практическая журналистика: учебное пособие. – М.: Изд-во Моск. ун-та, 2010. – 192 с.
Пельт В.Д. Дифференциация жанров газетной публицистики. – М.: Изд-во Моск. ун- та, 1984. – 120 с.
Тертычный А.А. Жанры периодической печати: учебное пособие. – Аспект Пресс, 2006. – 312 с. 12. Қожабекова Р.Т. Баспасөз бетіндегі тақырыптардың фразеологиялану ерекшелігі (1991–2002 жж.). – Түркістан: Тұран, 2004. – 140 б.
Попов А.С. Синтаксическая структура современных газетных заглавий и ее развитие // В кн.: Развитие синтаксиса современного русского языка. – М.: Наука, 1966. – С. 95–126.
Қайдар Ә.Т. Қазақ терминологиясына жаңаша көзқарас. – Алматы: Рауан, 1993. – 240 б.
Қошанова Н., Жылқыбай Г. Сыртқы көрнекі жарнамалар тілінің орфографиясы // Ясауи университетінің Хабаршысы. – 2023. – №2 (128). – Б. 54–64.
Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – Алматы: Ана тілі, 1995. – 350 б. 17. Сайрамбаев, Т. Қазақ тіл білімінің мәселелері: сөз тіркесі / Жауапты ред. Ө. Айтбаев. - Алматы: Арыс, 2010. – 640 б. 18. Жолшаева М.С. Қазіргі қазақ тілі: жай сөйлем синтаксисі: оқу құралы. – Алматы: Балауса, 2018. – 192 б.
Қошанова Н. Қазіргі қазақ тіліндегі тұрақты тіркестердің синтаксистік қызметі: оқу құралы. – Түркістан: «Тұран» баспасы, 2017. – 150 б.
Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік парадигмалар / ред. басқ. Ж. Жақыпов. – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты, 2016. – 464 б. REFERENCES 1. Momynova B. «Qazaq» gazetіndegі jazu men emle [Writing and spelling in the newspaper “Kazakh”] // Tiltanym. – 2020. – №3. – B. 11–18. [in Kazakh] 2. Momynova B.Q. «Qazaq» gazetі (1913–1918): alіpbi, emle erekshelіkterі jane leksika-grammatikasy [Newspaper “Kazakh” (1913–1918): alphabet, spelling features and vocabulary-grammar]: monografia / Jauapty red. B. Sagyndyquly. – Almaty: Qazaq tіlі, 2022. – 256 b. [in Kazakh] 3. Ihsangalieva G.K. Funkcionalno-pragmaticheskiy analiz zagolovkov (na materiale kazahstanskih gazet i teleprogramm): dis. ... kand. filol. nauk. [Functional and pragmatic analysis of headlines (based on the material of Kazakhstani newspapers and TV programs): dis.]. – Almaty, 2000. – 135 s. [in Russian] 4. Raiymbekova B.J. Gazetnyi tekst na russkom i kazahskom iazykah: avtoref. ... kand. filol. nauk. [Newspaper text in Russian and Kazakh languages: abstract]. – Almaty, 1999. – 25 s. [in Russian] 5. Jaqsybaeva F.Z. Gazet matіnі pragmatikasynyn funkciasy: filol. gyl. kand. ... dis. [The function of newspaper text pragmatics: dis.]. – Almaty, 2000. – 153 b. [in Kazakh] 6. Qazaqstan Respublikasynyn Buqaralyq aqparat quraldary turaly Zany [Law of the Republic of Kazakhstan on mass media]. [Electronic resource]. URL: https://www.nlrk.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=1359:r-b-araly-a-parat-raldary-turaly-za-y&catid=136&lang=kz&Itemid=519 (date of access 20.10.2024) 7. Zdorovega V.J. Teorіa і metodika jurnalіstskoi tvorchostі: pіdruchnik [Theory and methodology of journalistic creativity: textbook]. – 2-ge vid., pererob. і dop. – L'vіv: PAІS, 2004. – 268 s. [in Ukrainian] 8. Melo J.M., Assis F. Journalistic genres and formats: a classification model // Intercom–RBCC. – 2016. – V. 39, N1. – P. 39–54. 9. Kolesnichenko A.V. Prakticheskaia jurnalistika: uchebnoe posobie [Practical Journalism: a textbook]. – M.: Izd-vo Mosk. un-ta, 2010. – 192 s. [in Russian] 10. Pelt V.D. Differenciacia janrov gazetnoi publicistiki [Differentiation of genres of newspaper journalism]. – M.: Izd-vo Mosk. un-ta, 1984. – 120 s. [in Russian] 11. Tertychnyi A.A. Janry periodicheskoi pechati: uchebnoe posobie [Genres of periodicals: a textbook]. – Aspekt Press, 2006. – 312 s. [in Russian] 12. Qojabekova R.T. Baspasoz betіndegі taqyryptardyn frazeologialanu erekshelіgі (1991–2002 jj.) [Feature of phraseologization of topics on the pages of the press (1991–2002)]. – Turkistan: Turan, 2004. – 140 b. [in Kazakh] 13. Popov A.S. Sintaksicheskaia struktura sovremennyh gazetnyh zaglaviy i ee razvitie // V kn.: Razvitie sintaksisa sovremennogo russkogo iazyka [The syntactic structure of modern newspaper titles and its development // In: The development of the syntax of the modern Russian language]. – M.: Nauka, 1966. – S. 95–126. [in Russian] 14. Qaidar A.T. Qazaq terminologiasyna janasha kozqaras [A new approach to Kazakh terminology]. – Almaty: Rauan, 1993. – 240 b. [in Kazakh] 15. Qoshanova N., Jylqybai G. Syrtqy kornekі jarnamalar tіlіnіn orfografiasy [Spelling of the language of external visual ads] // Iasaui universitetіnіn Habarshysy. – 2023. – №2 (128). – B. 54–64. [in Kazakh] 16. Baitursynov A. Tіl tagylymy [Language lessons]. – Almaty: Ana tіlі, 1995. – 350 b. [in Kazakh] 17. Sairambaev T. Qazaq tіl bіlіmіnіn maselelerі: soz tіrkesі [Problems of Kazakh linguistics: phrase] / Jauapty red. O. Aitbaev. – Almaty: Arys, 2010. – 640 b. [in Kazakh] 18. Jolshaeva M.S. Qazіrgі qazaq tіlі: jai soilem sintaksisі: oqu quraly [Modern Kazakh language: simple sentence syntax: textbook]. – Almaty: Balausa, 2018. – 192 b 19. Qoshanova N. Qazіrgі qazaq tіlіndegі turaqty tіrkesterdіn sintaksistіk qyzmetі: oqu quraly [Syntactic function of regular expressions in the modern Kazakh language: textbook]. – Turkіstan: Turan baspasy, 2017. – 150 b. [in Kazakh] 20. Qazіrgі qazaq tіlіndegі sintaksistіk paradigmalar [Syntactic paradigms in the modern Kazakh language] / red. basq. J. Jaqypov. – Almaty: Memlekettіk tіldі damytu instituty, 2016. – 464 b. [in Kazakh]
