LABORATUVAR KOŞULLARINDA MANDALİNA YETİŞTİRME TEKNOLOJİSİ İLE ÖĞRENCİLERİN ARAŞTIRMA BECERİLERİNİN OLUŞTURULMASI
4 6
Anahtar Kelimeler:
araştırma yöntemleri, mandalina yetiştirme teknolojisi, biyolojik deney, okul laboratuvarı, araştırma becerilerinin geliştirilmesi, laboratuvar çalışması.Özet
Bu araştırma çalışmasında, okul müfredatında biyoloji dersinin öğretiminde öğrencilere biyolojik süreçler hakkında fen bilimlerine dayalı bilgi ve beceriler kazandırmak ve biyolojinin bilimsel yönü doğrultusunda araştırma yeteneklerini geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaca uygun olarak, okul laboratuvarı koşullarında mandalina yetiştirme yöntemlerine dayalı araştırma çalışmalarının organizasyonunun önemi açıklanmıştır.
Yürütülen deneysel çalışma sonucunda, deney sınıfı öğrencilerinde mandalina yetiştirme tekniklerine yönelik düzenlenen biyolojik deneylerin, ders başarısına ve araştırma becerilerinin gelişimine etkisi belirlenmiştir. 7. sınıf biyoloji müfredatı çerçevesinde hem konuya ilişkin teorik bilginin hem de ders dışı laboratuvar çalışmaları aracılığıyla pratik yeterliliklerin kazandırılmasının önemi vurgulanmıştır. Edinilen teorik bilginin laboratuvar çalışmalarıyla pekiştirilmesi, öğrencilerin biyolojiye olan ilgisini artırarak öğrenme eylemlerinin – tanıma, anlama, araştırma ve uygulama – gelişmesini sağladığı ortaya konmuştur. Geleneksel öğretim anlayışının aksine, öğrenci sadece dinleyici değil, öğrenme sürecine aktif olarak katılan, araştıran ve bağımsız bilgi edinmeye istekli birey olarak gelişmektedir. Biyoloji eğitiminde laboratuvar çalışmalarının etkili kullanımı, öğrencilerin bilime yönelik bakış açılarını ve araştırmacı becerilerini sağlıklı bir şekilde geliştirmelerine olanak sunmaktadır.
Bu makalede biyoloji öğretiminde öğrencilerin araştırma temelli düşünme becerilerini geliştirmenin etkinliği gösterilmiştir.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Уразымбетова Б.Б., Бугасова З.А. «Биология» пәнінен зертханалық және практикалық сабақтарды өткізу // Репозиторий КРУ. – 2017. [Электронный ресурс]. URL: http://repo.kspi.kz/handle/item/2473 (қаралған күні 14.11.2022)
Петрова Е.В. Роль исследовательской работы в современной системе биологического образования // Успехи современного естествознания. – 2004. – №5. – С. 73–76.
Викторов Ю.М., Лебедева С.А., Тарасов С.В. Организация исследовательской деятельности школьников. [Электронный ресурс]. URL: www.abitu.ru/researcher/practice/practice_org/practice_al l/a_1z0csx.html (қаралған күні 14.11.2022)
Yernazarova G. et al. Method of use of biotechnological research (for example, biologically active substances of higher aquatic plants) in teaching Biology // Вестник КазНУ. Серия педагогическая. – 2018. – Т. 55. – №2. – С. 66–73.
Ержанова М., Жаксыбаев М. Биолог студенттердің зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудағы зертханалық жұмыстардың маңызы // Абай ат. ҚазҰПУ хабаршысы. «Жаратылыстану-география ғылымдары» сериясы. – 2022. – Т. 3. – №73. – Б. 34–41.
Ерденов М. Мектеп оқушыларының этноботаникалық білімді сыныптан тыс оқыту арқылы ғылыми танымдылығын қалыптастыру жолдары // ҚР ҰҒА хабаршысы. – 2023. – Т. 406. – №6. – Б. 126–141.
Аскарбекова К. Факультативтік оқыту 6-7 сынып оқушыларының зерттеу құзыреттілігін дамыту ресурсы ретінде: факультативтік оқыту 6-7 сынып оқушыларының зерттеу құзыреттілігін дамыту ресурсы ретінде // Абай ат. ҚазҰПУ Хабаршысы. Психология сериясы. – 2021. – Т. 67. – №2. https://doi.org/10.51889/2021-2.1728-7847.10 8. Рамазанова А.А., Ерназарова Г.И., Турашева С.К., Кудайбергенова Б.М. Биолог зерттеушінің ізденімпаздылық іскерлігін қалыптастырудың негізі // Әл-Фараби ат. ҚазҰУ хабаршысы. Педагогика ғылымдары сериясы. – 2020. – Т. 62. – №1. – С. 35–42.
Кендірбай А.М., Турганбаева А.А. Оқушылардың зерттеушілік құзыреттіліктерін дамыту // Вопросы науки и образования: теоретические и практические аспекты. – 2022. – №2. – Б. 121–127.
Маратқызы М. Мектеп оқушыларының зерттеушілік дағдыларын дамыту // «Педагогикалық білім берудің үздіксіздігі-заманауи педагогтардың табыстылығының кепілі»: 2022 жылдың 11 ақпандағы Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. II Кітап. – Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті, 2022. – 365 б.
REFERENCES
Urazymbetova B.B., Bugasova Z.A. «Biologia» panіnen zerthanalyq zhane praktikalyq sabaqtardy otkіzu [Conducting laboratory and practical classes in the discipline “Biology”] // Repozitoriy KRU. – 2017. [Electronic resource]. URL: http://repo.kspi.kz/handle/item/2473 (date of access 14.11.2022) [in Kazakh]
Petrova E.V. Rol issledovatelskoi raboty v sovremennoi sisteme biologicheskogo obrazovania [The role of research in the modern system of biological education] // Uspehi sovremennogo estestvoznania. – 2004. – №5. – S. 73–76. [in Russian]
Viktorov Iu.M., Lebedeva S.A., Tarasov S.V. Organizacia issledovatelskoi deiatelnosti shkolnikov [Organization of students' research activities]. [Electronic resource]. URL: www.abitu.ru/researcher/practice/practice_org/practice_al l/a_1z0csx.html (date of access 14.11.2022) [in Russian]
Yernazarova G. et al. Method of use of biotechnological research (for example, biologically active substances of higher aquatic plants) in teaching Biology // Vestnik KazNU. Seria pedagogicheskaia. – 2018. – T. 55. – №2. – S. 66–73.
Erzhanova M., Zhaksybaev M. Biolog studentterdіn zertteushіlіk quzyrettіlіgіn qalyptastyrudagy zerthanalyq zhumystardyn manyzy [The importance of laboratory work in the formation of research competence of biologist students] // Abai at. QazUPU habarshysy. «Zharatylystanu-geografia gylymdary» seriasy. – 2022. – T. 3. – №73. – B. 34–41. [in Kazakh]
Erdenov M. Mektep oqushylarynyn etnobotanikalyq bіlіmdі synyptan tys oqytu arqyly gylymi tanymdylygyn qalyptastyru zholdary [Ways to form the scientific awareness of schoolchildren through extracurricular teaching of ethnobotanical knowledge] // QR UGA habarshysy. – 2023. – T. 406. – №6. – B. 126–141. [in Kazakh]
Askarbekova K. Fakultativtіk oqytu 6-7 synyp oqushylarynyn zertteu quzyrettіlіgіn damytu resursy retіnde: fakultativtіk oqytu 6-7 synyp oqushylarynyn zertteu quzyrettіlіgіn damytu resursy retіnde // Abai at. QazUPU Habarshysy. Psihologia seriasy. – 2021. – T. 67. – №2. https://doi.org/10.51889/2021-2.1728-7847.10 [in Kazakh]
Ramazanova A.A., Ernazarova G.I., Turasheva S.K., Kudaibergenova B.M. Biolog zertteushіnіn іzdenіmpazdylyq іskerlіgіn qalyptastyrudyn negіzі [The basis for the formation of inquisitive skills of a biologist researcher] // Al-Farabi at. QazUU habarshysy. Pedagogika gylymdary seriasy. – 2020. – T. 62. – №1. – S. 35–42. [in Kazakh]
Kendіrbai A.M., Turganbaeva A.A. Oqushylardyn zertteushіlіk quzyrettіlіkterіn damytu [Development of research competencies of students] // Voprosy nauki i obrazovania: teoreticheskie i prakticheskie aspekty. – 2022. – №2. – B. 121–127. [in Kazakh]
Maratqyzy M. Mektep oqushylarynyn zertteushіlіk dagdylaryn damytu [Development of research skills of schoolchildren] // «Pedagogikalyq bіlіm berudіn uzdіksіzdіgі – zamanaui pedagogtardyn tabystylygynyn kepіlі»: 2022 zhyldyn 11 aqpandagy Halyqaralyq gylymi-tazhіribelіk konferencia materialdary. II Kіtap. – Qostanai: A. Baitursynov atyndagy Qostanai өnіrlіk universitetі, 2022. – 365 b. [in Kazakh]
