OKUL ÖĞRENCİLERİNİN MONOLOJİK KONUŞMA KÜLTÜRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ
1 5
Anahtar Kelimeler:
monolog, konuşma metodolojisi, değerlendirme kriterleri, öğrenciler, metodolojik deney, konuşma becerileri.Özet
Konuşma kültürü, bir kişinin kültürünün önemli parçalarından biridir. Bu makale, okul çocuklarında monolog konuşma kültürünün geliştirilmesi konusunu ele almaktadır. Makalenin amacı, okul çocuklarında monolog konuşma geliştirme metodolojisinin etkinliğini belirlemek ve değerlendirme kriterleri önermektir. Çalışmada teorik, ampirik ve istatistiksel yöntemler kullanılmıştır.
Monolog konuşma, konuşmacının düşüncelerini, fikirlerini veya edindiği bilgi ve deneyimleri sürekli ifadelerle ifade ettiği bir sözlü konuşma türüdür. Monolog konuşma, iletişim için uygun dilsel araçları ve düşünceleri iletmek için bazı dil dışı iletişim araçlarını kullanma becerisini içerir. Makale, monolog konuşma geliştirme metodolojisini ve çeşitli yöntemleri kapsamlı bir şekilde analiz etmektedir. Monolog konuşma becerilerini değerlendirmek için temel ve ek kriterler önerilmektedir. Puanlar, her kriter temelinde derlenen bir ölçek üzerinde belirtilmiştir. Önerilen değerlendirme kriterleri, Çimkent’teki “Jalyn” okulunda bir deney olarak kullanılmıştır. Söz konusu deney, öğrencilerin monolog konuşmasını geliştirmeyi amaçlayan metodolojinin etkinliğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Modern eğitim sürecinde, konuşma etkinliğinin doğru ve kaliteli bir şekilde uygulanması, öğrencilerin psikolojik kategorilerinin oluşturulmasına dayanmaktadır. Metodolojik deneyde, 9. sınıf öğrencilerinden oluşan üç deney grubu oluşturulmuş ve toplam 34 öğrenci katılmıştır. Gerçekleştirilen deney, önerilen metodolojinin etkililiğini doğrulamıştır.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш. Зерттеу мен өлеңдер. – Алматы: Атамұра, 2003. – 208 б.
Сыздықова Р. Тілдік норма және оның қалыптануы (кодификациясы). – Алматы: Ел-шежіре, 2014. – 292 б.
Әшірәлі Г.Б. Бастауыш сынып оқушыларын диалогтік және монологтық сөйлеуге үйрету // Абылай хан атындағы қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті Хабаршысы. «Педагогика ғылымдары» сериясы. – 2020. – №3(58). Б. – 82–89. https://doi.org/10.48371/PEDS.2020.58.3.011
Belozerova A.V., Nikolenko O.V., Lepikhova L.Y. Methods for schoolchildren speech-cognitive activity improving within the framework of textual authenticity // The European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. – 2020. – Т. 96. – P. 65–74.
Оразбаева Ф.Ш., Дәулетбекова Ж.Т. Коммуникативтік-прагматикалық парадигма: айтылым мәдениетін қалыптастырудың маңызы мен мүмкіндіктері // ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы. – 2021. – №3 (183). – Б. 40–49. https://doi.org/10.26577/EJPh.2021.v183.i3.ph5
Виноградов В.В. Проблемы русской стилистики. – М.: Высшая школа, 1981. – 320 с.
Дәулетбекова Ж.Т. Сөз мәдениеті – тілдік білім нәтижесі: монография. – Алматы: Ғылым мен білім интеграциясы институты, 2017. – 240 б.
Meirbekov A.K., Abuova G.U. Methods of Application of Logic-Communicative Supports for Teaching Speaking in English for Students of 6-7 Classes // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №1 (123). – Б. 102–112. https://doi.org/10.47526/2022-1/2664-0686.09 9. Клычниязова Г.Н., Сырлыбаева Г.Т. Оқушылардың айтылым мәдениетін қалыптастырудың лингвистикалық аспектілері // Еуразия гуманитарлық институтының Хабаршысы. – 2024. – №1. – Б. 248–261. https://doi.org/10.55808/1999-4214.2024-1.19
Мороз Л.Н. Особенности развития навыков монологической речи у младших школьников на уроках русского языка // Молодой ученый. – 2022. – №5(400). – С. 400–402.
REFERENCES
Baitursynov A. Adebiet tanytqysh. Zertteu men olender [Literature guide. Research and poems]. – Almaty: Atamura, 2003. – 208 b. [in Kazakh]
Syzdyqova R. Tіldіk norma zhane onyn qalyptanuy (kodifikaciasy) [Language norm and its normalization (codification)]. – Almaty: El-shezhіre, 2014. – 292 b. [in Kazakh]
Ashіralі G.B. Bastauysh synyp oqushylaryn dialogtіk zhane monologtyq soileuge uiretu [Teaching primary school students dialogic and monologue speech] // Abylai han atyndagy qazaq halyqaralyq qatynastar zhane alem tіlderі universitetі Habarshysy. «Pedagogika gylymdary» seriasy. – 2020. – №3(58). B. – 82–89. https://doi.org/10.48371/PEDS.2020.58.3.011 [in Kazakh]
Belozerova A.V., Nikolenko O.V., Lepikhova L.Y. Methods for schoolchildren speech-cognitive activity improving within the framework of textual authenticity // The European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. – 2020. – T. 96. – P. 65–74.
Orazbaeva F.Sh., Dauletbekova Zh.T. Kommunikativtіk-pragmatikalyq paradigma: aitylym madenietіn qalyptastyrudyn manyzy men mumkіndіkterі [Communicative-pragmatic paradigm: importance and opportunities for the formation of a culture of pronunciation] // QazUU Habarshysy. Filologia seriasy. – 2021. – №3 (183). – B. 40–49. https://doi.org/10.26577/EJPh.2021.v183.i3.ph5 [in Kazakh]
Vinogradov V.V. Problemy russkoi stilistiki [Problems of Russian stylistics]. – M.: Vysshaia shkola, 1981. – 320 s. [in Russian]
Dauletbekova Zh.T. Soz madenietі – tіldіk bіlіm natizhesі: monografia [Word culture-the result of language education: monograph]. – Almaty: Gylym men bіlіm integraciasy instituty, 2017. – 240 b. [in Kazakh]
Meirbekov A.K., Abuova G.U. Methods of Application of Logic-Communicative Supports for Teaching Speaking in English for Students of 6-7 Classes // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2022. – №1 (123). – B. 102–112. https://doi.org/10.47526/2022-1/2664-0686.09
Klychniazova G.N., Syrlybaeva G.T. Oqushylardyn aitylym madenietіn qalyptastyrudyn lingvistikalyq aspektіlerі [Linguistic aspects of the formation of students' pronunciation culture] // Eurazia gumanitarlyq institutynyn Habarshysy. – 2024. – №1. – B. 248–261. https://doi.org/10.55808/1999-4214.2024-1.19 [in Kazakh]
Moroz L.N. Osobennosti razvitia navykov monologicheskoi rechi u mladshih shkolnikov na urokah russkogo iazyka [Features of the development of monologue speech skills in younger schoolchildren in Russian language lessons] // Molodoi uchenyi. – 2022. – №5(400). – S. 400–402. [in Russian]
